Windows SYSTEM_SERVICE_EXCEPTION Hatası Çözüm Rehberi

Windows "SYSTEM_SERVICE_EXCEPTION" Hatası Detaylı Çözüm Rehberi (Mavi Ekran)​

"SYSTEM_SERVICE_EXCEPTION" (Sistem Hizmeti İstisnası), Windows kullanıcılarının karşılaştığı en yaygın Mavi Ekran (Blue Screen of Death - BSOD) hatalarından biridir. Bu hata, sistemin çalışması için kritik olan bir sistem hizmetinin veya sürücüsünün bir istisna (beklenmedik bir hata) oluşturduğu ve Windows'un güvenli bir şekilde çalışmaya devam edemediği anlamına gelir.

Bu hata genellikle tek başına gelmez. Mavi ekranda hatanın yanında, soruna neden olan spesifik bir dosya adı (genellikle .sys uzantılı) da belirtilebilir. Örneğin:

• SYSTEM_SERVICE_EXCEPTION (ntfs.sys)
• SYSTEM_SERVICE_EXCEPTION (atikmdag.sys)
• SYSTEM_SERVICE_EXCEPTION (nvlddmkm.sys)
• SYSTEM_SERVICE_EXCEPTION (win32k.sys)

Bu .sys dosyası, sorunun kaynağını bulmak için en önemli ipucunuzdur.

Hatanın Yaygın Nedenleri​

Bu hatanın temel nedeni neredeyse her zaman düşük seviyeli bir yazılım veya donanım çakışmasıdır:

1. Bozuk veya Güncel Olmayan Sürücüler (Drivers): Bu, hatanın en yaygın nedenidir. Özellikle Ekran Kartı (NVIDIA, AMD, Intel), Ağ (Wi-Fi/Ethernet) veya Ses sürücüleri eskidiyse veya bozulduysa bu hataya yol açar.
2. Bozuk Windows Sistem Dosyaları: Windows'un çekirdek dosyaları bir güncelleme, virüs veya disk hatası nedeniyle bozulmuş olabilir.
3. Hatalı Windows Güncelleştirmesi: Yakın zamanda yüklenen bir Windows güncelleştirmesi, mevcut sürücülerinizle veya donanımınızla bir uyumsuzluk yaratmış olabilir.
4. Bozuk Bellek (RAM): Arızalı RAM modülleri, sistemin kararsız çalışmasına ve rastgele istisnalar fırlatmasına neden olabilir.
5. Disk Hataları (HDD/SSD): Sabit diskinizdeki bozuk sektörler (bad sectors) veya dosya sistemi bozulmaları, .sys dosyalarının yanlış okunmasına yol açabilir.
6. Üçüncü Parti Yazılımlar: Bazı Antivirüs programları, VPN yazılımları veya sistem optimizasyon araçları, sistem hizmetleriyle çakışarak bu hatayı tetikleyebilir.
7. BIOS/UEFI Hataları veya Hız Aşırtma (Overclock): Yanlış yapılandırılmış BIOS ayarları veya kararsız hız aşırtma denemeleri sistemin çökmesine neden olabilir.

ÖNEMLİ: Windows'a Erişebiliyor musunuz?​

• Erişebiliyorsanız: Aşağıdaki adımları normal Windows ortamında uygulayın.
• Erişemiyorsanız (Sürekli mavi ekran alıyorsanız): Bilgisayarınızı Güvenli Mod'da (Safe Mode) başlatmanız gerekir. Güvenli Mod'a girmek için genellikle bilgisayar başlarken F8 tuşuna art arda basılır veya Windows yükleme ekranında Shift tuşuna basılı tutarak "Yeniden Başlat"a tıklanır ve "Sorun Gider" > "Gelişmiş Seçenekler" > "Başlangıç Ayarları" > "Yeniden Başlat" yolu izlenir.

Adım Adım Detaylı Çözüm Yöntemleri​

Çözüm 1: Mavi Ekrandaki .sys Dosyasını Araştırın​

Hata ekranında SYSTEM_SERVICE_EXCEPTION (dosyaadi.sys) şeklinde bir ifade varsa, o dosya adını Google'da aratın.

• nvlddmkm.sys, atikmdag.sys, igdkmd64.sys: Bu dosyalar Ekran Kartı sürücülerine aittir (sırasıyla NVIDIA, AMD, Intel). Çözüm 2'ye geçin.
• ntfs.sys, fltmgr.sys: Bu dosyalar Dosya Sistemi ile ilgilidir. Disk hatası veya bozuk sürücü anlamına gelebilir. Çözüm 4 ve 5'e geçin.
• netio.sys, tcpip.sys, rtwlan.sys: Bu dosyalar Ağ Sürücüleri (Ethernet veya Wi-Fi) ile ilgilidir. Ağ sürücülerinizi güncelleyin.
• win32k.sys: Genellikle bir Windows çekirdek bileşenidir. Sistem dosyası bozulması (Çözüm 4) veya ekran kartı sürücüsü sorunu olabilir.

Çözüm 2: Sürücüleri Güncellemek veya Geri Almak (En Önemli Adım)​

1. Aygıt Yöneticisi'ni açın (Başlat'a sağ tıklayıp seçin).
2. Listede sarı ünlem işareti olan bir aygıt olup olmadığını kontrol edin.
3. Ekran Kartı Sürücüsü (Temiz Kurulum):
   • NVIDIA, AMD veya Intel'in resmi web sitesine gidin.
   • Ekran kartı modelinize uygun en güncel sürücüyü indirin.
   • Kurulum sırasında "Özel Kurulum" (Custom Install) seçeneğini seçin.
   • "Temiz Kurulum Gerçekleştir" (Perform a Clean Installation) kutucuğunu işaretleyin. Bu, eski ve bozuk sürücü dosyalarını tamamen kaldıracaktır.
4. Ağ ve Ses Sürücüleri: Bilgisayarınızın veya anakartınızın (eğer masaüstü ise) üreticisinin web sitesinden (Dell, HP, MSI, ASUS vb.) en güncel Ağ (LAN/Wi-Fi) ve Ses (Audio) sürücülerini indirip kurun.

Not: Eğer hata yeni bir sürücü güncellemesinden sonra başladıysa, Aygıt Yöneticisi'nden ilgili sürücüye sağ tıklayın > Özellikler > Sürücü sekmesi > "Sürücüye Geri Dön" (Roll Back Driver) seçeneğini kullanın.

Çözüm 3: Son Güncelleştirmeleri veya Programları Kaldırmak​

Eğer bu hata yakın zamanda yüklediğiniz bir programdan veya Windows Güncelleştirmesinden sonra başladıysa:

1. Program Kaldırma: Denetim Masası > Programlar ve Özellikler'e gidin. Son yüklediğiniz programları (özellikle Antivirüs, VPN veya sistem temizleme araçları) kaldırın.
2. Güncelleştirme Kaldırma: Ayarlar > Güncelleştirme ve Güvenlik > Windows Update > "Güncelleştirme geçmişini görüntüle" > "Güncelleştirmeleri kaldır" seçeneğine tıklayın. Listeden en son yüklenen "Windows için Güncelleştirme (KB...)" girdisini bulup kaldırın.

Çözüm 4: Sistem Dosyalarını Onarmak (SFC ve DISM)​

Windows'un kendi çekirdek dosyaları bozulmuş olabilir.

1. Başlat menüsüne "cmd" yazın.
2. "Komut İstemi"ne sağ tıklayın ve "Yönetici olarak çalıştır" seçeneğini seçin.
3. Açılan siyah pencereye sfc /scannow yazın ve Enter'a basın. İşlemin %100 tamamlanmasını bekleyin.
4. İşlem bittikten sonra, yine aynı pencereye DISM /Online /Cleanup-Image /RestoreHealth yazın ve Enter'a basın.
5. Her iki işlem de bittikten sonra bilgisayarı yeniden başlatın.

Çözüm 5: Windows Bellek Tanılama (RAM Kontrolü)​

Bozuk RAM modülleri bu hataya neden olabilir.

1. Başlat menüsüne "Windows Bellek Tanılama" (veya mdsched.exe) yazın ve açın.
2. "Şimdi yeniden başlat ve sorunları denetle (önerilen)" seçeneğini seçin.
3. Bilgisayarınız yeniden başlayacak ve RAM'lerinizi test edecektir. Bu işlem biraz zaman alabilir.
4. Test sonucunda herhangi bir hata bulunursa, RAM modüllerinizin bir veya daha fazlası arızalı olabilir ve değiştirilmesi gerekebilir.

Çözüm 6: Disk Hatalarını Kontrol Etmek (CHKDSK)​

Dosya sistemi bozulmaları veya diskteki fiziksel hatalar bu sorunu tetikleyebilir.

1. Yönetici olarak "Komut İstemi"ni (cmd) yeniden açın (Bkz. Çözüm 4, Adım 1-2).
2. chkdsk C: /f /r yazın ve Enter'a basın. (Eğer Windows C: sürücüsündeyse).
3. "Birim kullanımda olduğundan Chkdsk çalıştırılamıyor... Zamanlamak istiyor musunuz? (E/H)" şeklinde bir soru soracaktır.
4. Klavyeden E yazın (Evet için) ve Enter'a basın.
5. Bilgisayarınızı yeniden başlatın. Bilgisayar açılırken disk kontrolü başlayacaktır. Bu işlem uzun sürebilir, kesinlikle yarıda kesmeyin.

Çözüm 7: Hızlı Başlatmayı (Fast Startup) Kapatmak​

Windows 10 ve 11'deki Hızlı Başlatma özelliği, bazen sürücülerin düzgün yüklenmesini engelleyerek bu tür çakışmalara neden olabilir.

1. Denetim Masası > Güç Seçenekleri'ne gidin.
2. Sol menüden "Güç düğmelerinin yapacaklarını seçin" seçeneğine tıklayın.
3. Üstteki "Şu anda kullanılamayan ayarları değiştir" yazısına tıklayın.
4. "Hızlı başlatmayı aç (önerilen)" seçeneğinin yanındaki kutucuğun işaretini kaldırın.
5. Değişiklikleri kaydedin ve bilgisayarı yeniden başlatın.

Son Çare: Sistem Geri Yükleme veya Sıfırlama​

Yukarıdaki adımların hiçbiri işe yaramazsa:

1. Sistem Geri Yükleme: Hatanın başlamadığı daha eski bir tarihe sisteminizi geri yüklemeyi deneyin (Başlat > "Geri yükleme noktası oluştur" yazın > Sistem Geri Yükleme...).
2. Bu Bilgisayarı Sıfırla: Windows Ayarları > Güncelleştirme ve Güvenlik > Kurtarma > "Bu bilgisayarı sıfırla" seçeneğini kullanın. "Dosyalarımı koru" seçeneğini tercih ederek kişisel dosyalarınızı kaybetmeden Windows'u yeniden kurabilirsiniz.

Özet​

SYSTEM_SERVICE_EXCEPTION hatası korkutucu görünse de, genellikle sürücülerle ilgilidir. Mavi ekranda gördüğünüz .sys dosyası en büyük ipucunuzdur. Çoğu durumda, ekran kartı sürücüsünü "temiz kurulum" ile güncellemek veya son yüklenen bir Windows güncelleştirmesini geri almak sorunu çözecektir.