"WHEA_UNCORRECTABLE_ERROR" Mavi Ekran Hatası Çözüm Rehberi
WHEA_UNCORRECTABLE_ERROR (Hata Kodu: 0x00000124), Windows'un karşılaştığı en kritik mavi ekran hatalarından biridir. Bu hata, "Windows Hardware Error Architecture" (Windows Donanım Hatası Mimarisi) tarafından düzeltilemeyen, ciddi bir donanım sorunu tespit edildiğinde ortaya çıkar.Bu hata genellikle yazılımsal bir sorundan ziyade fiziksel bir donanım arızasına işaret eder. En yaygın nedenler şunlardır:
- Aşırı Isınma: Özellikle CPU (İşlemci) veya GPU (Ekran Kartı) aşırı ısındığında.
- Hız Aşırtma (Overclocking): İşlemci, RAM veya ekran kartına yapılan kararsız hız aşırtma ayarları.
- Donanım Arızaları: Bozuk CPU, arızalı RAM, sorunlu anakart veya arızalı bir sabit disk (HDD/SSD).
- Voltaj Sorunları: Yetersiz veya kararsız güç kaynağı (PSU) veya anakarttaki voltaj regülatörü sorunları.
- Bozuk Sürücüler: Nadiren de olsa, donanımla doğrudan iletişim kuran bozuk veya uyumsuz sürücüler (özellikle chipset veya depolama sürücüleri).
1. Adım: Hız Aşırtma (Overclocking) Ayarlarını Sıfırlayın
Bu hatanın en yaygın nedenlerinden biri, kararsız hız aşırtma (overclock) ayarlarıdır. Eğer işlemcinize (CPU), RAM'inize veya ekran kartınıza (GPU) hız aşırtma yaptıysanız, tüm ayarları derhal varsayılan (fabrika) ayarlarına döndürün.- Bilgisayarınızı yeniden başlatın ve açılış sırasında
DEL,F2,F10veyaF12gibi tuşlara basarak BIOS/UEFI ayarlarına girin. (Doğru tuş anakart modelinize göre değişir). - BIOS'ta "Load Default Settings", "Load Optimized Defaults" veya "Fabrika Ayarlarına Dön" gibi bir seçenek arayın.
- Bu seçeneği seçin, ayarları kaydedin (
F10genellikle) ve bilgisayarı yeniden başlatın.
2. Adım: Windows'u ve Sürücüleri Güncelleyin
Sorun yazılımsal bir çakışmadan kaynaklanıyorsa, güncellemeler çözüm olabilir.- Windows Update:
Ayarlar > Güncelleştirme ve Güvenlik > Windows Updatebölümüne gidin ve tüm güncellemeleri yükleyin. - Chipset (Yonga Seti) Sürücüleri: Bu çok önemlidir. Anakartınızın üreticisinin (MSI, Gigabyte, ASUS vb.) web sitesine gidin ve modelinize uygun en güncel Chipset sürücülerini indirip kurun. Bu, donanımların birbiriyle iletişimini yönetir.
- Ekran Kartı Sürücüleri: NVIDIA, AMD veya Intel'in resmi web sitelerinden en güncel ekran kartı sürücünüzü indirip "temiz kurulum" (clean install) seçeneğiyle kurun.
3. Adım: Aşırı Isınmayı Kontrol Edin
WHEA hatası, genellikle işlemcinin aşırı ısınarak kendini korumaya almasıyla tetiklenir.- BIOS/UEFI ayarlarınıza girerek (Adım 1'deki gibi) işlemci (CPU) sıcaklığını kontrol edin. Bilgisayar boştayken bile 70-80°C üzerindeyse bir sorun var demektir.
- Bilgisayarınızın kasasını açıp fanların (özellikle işlemci fanının) düzgün çalışıp çalışmadığını kontrol edin.
- Fanları ve soğutma bloklarını biriken tozlardan basınçlı hava ile temizleyin.
- Eğer bilgisayarınız eskiyse, işlemci ile soğutucu arasındaki termal macun kurumuş olabilir. Bu macunun yenilenmesi gerekebilir (Bu işlem tecrübe gerektirir).
4. Adım: Sistem Dosyalarını ve Diski Denetleyin
- Sistem Dosyalarını Onarma (SFC):
- Başlat'a "cmd" yazın, "Komut İstemi"ne sağ tıklayın ve "Yönetici olarak çalıştır" deyin.
sfc /scannowyazıpEnter'a basın. İşlemin bitmesini bekleyin.
- Disk Hatalarını Denetleme (CHKDSK):
- Yine yönetici olarak çalıştırılmış Komut İstemi'ne
chkdsk /f /r C:yazın veEnter'a basın. (C: sistem diskinizse). - Sistemin kullanımda olduğunu ve yeniden başlatma gerekip gerekmediğini sorarsa,
E(Evet) yazıpEnter'a basın. - Bilgisayarınızı yeniden başlatın. Tarama işlemi başlayacaktır ve bu uzun sürebilir.
- Yine yönetici olarak çalıştırılmış Komut İstemi'ne
5. Adım: Bellek (RAM) Testi Yapın
Arızalı RAM modülleri de bu tür donanım hatalarına neden olabilir.- Başlat menüsüne "Windows Bellek Tanılama" (veya "Windows Memory Diagnostic") yazın ve aracı açın.
- "Şimdi yeniden başlat ve sorunları denetle" seçeneğini seçin.
- Bilgisayar yeniden başlayacak ve RAM'lerinizi test edecektir. Bu işlem zaman alabilir.
- Test sonucunda herhangi bir hata bulunursa, arızalı RAM modülünü tespit edip değiştirmeniz gerekir.
Son Çare ve Profesyonel Yardım
Yukarıdaki tüm adımları denemenize rağmen WHEA_UNCORRECTABLE_ERROR hatasını almaya devam ediyorsanız, sorun büyük olasılıkla daha ciddi ve fiziksel bir donanım arızasından kaynaklanıyordur:- Arızalı İşlemci (CPU): Nadir de olsa, işlemcinin kendisi arızalanmış olabilir.
- Arızalı Anakart: Anakart üzerindeki voltaj devreleri veya yonga seti hasar görmüş olabilir.
- Arızalı Güç Kaynağı (PSU): Donanımlara kararsız veya yetersiz güç gönderen bir PSU, bu tür çökme hatalarına yol açabilir.
