Tarihte Bugün: 3 Kasım'da Yaşanan Önemli Olaylar
3 Kasım, hem Türkiye'nin modernleşme tarihi hem de dünya siyaseti ve uzay yarışı için kritik dönüm noktalarına sahne olmuş bir gündür. Tanzimat Fermanı'nın ilanından Susurluk Kazası'na, uzaya gönderilen ilk canlıdan Panama'nın bağımsızlığına kadar pek çok önemli olay bu tarihte gerçekleşmiştir.İşte 3 Kasım'da yaşanan bazı önemli olaylar:
Türkiye Tarihinde 3 Kasım
1839 - Tanzimat Fermanı'nın İlanı (Gülhane Hatt-ı Hümâyûnu)Türkiye tarihinin şüphesiz en önemli dönüm noktalarından biridir. Sultan Abdülmecid döneminde, Hariciye Nazırı Mustafa Reşit Paşa tarafından Gülhane Parkı'nda halka okunan bu ferman, Osmanlı İmparatorluğu'nda "Tanzimat Dönemi" olarak bilinen modernleşme ve reform sürecini resmen başlatmıştır. Fermanın temel amacı, imparatorluğun gerilemesini durdurmaktı ve şu temel güvenceleri vaat ediyordu:- Tüm tebaanın can, mal ve namus güvenliği.
- Vergilerin adil bir şekilde toplanması (iltizam sisteminin kaldırılması).
- Askerlik hizmetinin bir düzene sokulması.
- Hukukun üstünlüğü ve yargılamaların aleni yapılması.
1996 - Susurluk KazasıTürkiye Cumhuriyeti tarihinin en önemli ve tartışmalı olaylarından biridir. Balıkesir'in Susurluk ilçesi yakınlarında meydana gelen trafik kazası, "devlet-polis-mafya" ilişkilerini açıkça gözler önüne sermiştir. Aynı araçta bir milletvekili (Sedat Bucak), İstanbul Emniyet Müdür Yardımcısı (Hüseyin Kocadağ) ve Abdullah Çatlı gibi aranan kişilerin bulunması, ülke çapında büyük bir siyasi skandala yol açmış ve "derin devlet" tartışmalarını alevlendirmiştir.
1914 - Rusya'nın Osmanlı'ya Savaş İlanıOsmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'na resmen girmesinin ardından Rus İmparatorluğu, Osmanlı'ya savaş ilan etti. Bu, Kafkas Cephesi'nin açılmasına neden oldu.
1982 - Salang Tüneli YangınıAfganistan'daki Salang Tüneli'nde (Sovyet işgali sırasında) çıkan yangın ve ardından yaşanan panik, tarihin en ölümcül tünel felaketlerinden birine yol açtı. Kesin rakamlar bilinmese de, yüzlerce (bazı kaynaklara göre binlerce) Sovyet askeri ve Afgan sivil hayatını kaybetti.
Dünya Tarihinde 3 Kasım
1957 - Sputnik 2 Uzay Aracı ve Laika'nın TrajedisiSovyetler Birliği, Sputnik 1'in başarısının hemen ardından, uzaya bir canlıyı gönderen ilk araç olan Sputnik 2'yi fırlattı. Bu aracın yolcusu, Moskova sokaklarından bulunan "Laika" adında bir köpekti. Laika, yörüngeye ulaşan ilk canlı oldu. Ancak o dönemde geri dönüş teknolojisi olmadığı için bu, bir gidiş-dönüş yolculuğu değildi. Laika'nın fırlatmadan birkaç saat sonra aşırı ısınma ve stresten öldüğü düşünülmektedir. Bu görev, uzay yarışında büyük bir adım olsa da, hayvan hakları açısından ciddi etik tartışmaları da beraberinde getirmiştir.1903 - Panama'nın Kolombiya'dan BağımsızlığıABD'nin güçlü desteğiyle Panama, Kolombiya'dan ayrılarak bağımsızlığını ilan etti. Bu ayrılığın hemen arkasındaki stratejik neden, Panama Kanalı'nın inşa edilmesiydi. Bağımsızlıktan kısa bir süre sonra ABD, kanal bölgesinin kontrolünü ve inşaat haklarını elde etti.
1918 - Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun TeslimiyetiI. Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, İtilaf Devletleri ile Villa Giusti Ateşkes Antlaşması'nı imzalayarak savaştan çekildi ve kayıtsız şartsız teslim oldu. Bu olay, imparatorluğun fiilen dağılmasına yol açtı.
1978 - Dominika'nın BağımsızlığıKarayipler'deki küçük ada ülkesi Dominika, Birleşik Krallık'tan ayrılarak bağımsızlığını kazandı.
2014 - Özgürlük Kulesi'nin (One World Trade Center) Açılışı11 Eylül 2001 terör saldırılarında yıkılan İkiz Kuleler'in (Dünya Ticaret Merkezi) bulunduğu alana inşa edilen "Özgürlük Kulesi" (One World Trade Center), New York'ta resmen açıldı.
Sizce 3 Kasım'da yaşanan bu olaylardan hangisi tarihin akışını en çok etkilemiştir? Yorumlarda görüşlerinizi belirtin!
