Jenerik Domain Tescili: Dijital Altına Hücum Mümkün mü?
Jenerik domainler, internetin en değerli arsalarıdır. Otel.com, Araba.com, Sigorta.com gibi isimler, sadece bir adres değil, aynı zamanda bir sektörün dijital anahtarıdır. Bu durum, birçok girişimcinin ve yatırımcının aklına şu soruyu getirir: "Ben de bir jenerik domain tescil edebilir miyim?" Bu sorunun cevabı, internetin ilk yıllarındaki "dijital altına hücum" dönemini ve günümüzdeki pazar dinamiklerini anlamaktan geçer.
İnternetin İlk Yılları: "İlk Gelen Alır" Kuralı
1990'larda ve 2000'lerin başında internet henüz yeni bir mecrayken, alan adı tescili bugünkünden çok daha farklıydı. O dönemde, ileri görüşlü bireyler ve şirketler, gelecekte değerleneceğini öngördükleri en temel ve en jenerik kelimeleri .com uzantısıyla, standart bir kayıt ücreti ödeyerek kolayca tescil ettirdiler. "İlk gelen alır" kuralının geçerli olduğu bu dönemde, bugünün milyonlarca dolarlık dijital varlıkları, sadece birkaç dolara el değiştirdi.
Günümüzde Yeni Jenerik Domain Tescili Neden Neredeyse İmkansız?
Bugün, aklınıza gelebilecek hemen hemen her anlamlı, tek kelimelik ve .com uzantılı jenerik domain zaten tescil edilmiş durumdadır. Yeni bir jenerik domain'i standart bir kayıt işlemiyle "boşta bulup" tescil etme olasılığı neredeyse sıfırdır. Bunun temel nedenleri şunlardır:
- Sınırlı Kaynak: Anlamlı ve kısa kelimelerin sayısı sınırlıdır.
- Yüksek Değer: Bu domainlerin pazarlama ve marka değeri o kadar yüksektir ki, mevcut sahipleri onları bırakmak istemez.
- Otomatik Sistemler: Bir jenerik domainin süresi dolsa ve boşa düşse bile, bu domain'leri saniyeler içinde otomatik olarak yakalayan "domain avcısı" (domain drop catching) sistemleri bulunmaktadır. Bu da sıradan bir kullanıcının bu domain'i manuel olarak tescil etmesini imkansız hale getirir.
Jenerik Bir Domain'e Sahip Olmanın Modern Yolları
Yeni bir jenerik domain tescil etmek mümkün olmasa da, bu değerli varlıklara sahip olmanın başka yolları vardır. Ancak bu yollar, genellikle ciddi bir bütçe gerektirir.
- Domain Satın Alma (Aftermarket): En yaygın yöntem, istediğiniz jenerik domain'i mevcut sahibinden satın almaktır. Bu, genellikle şu yollarla yapılır:
- Domain Açık Artırmaları: GoDaddy Auctions, Sedo gibi platformlarda, sahipleri tarafından satışa çıkarılan veya süresi dolan değerli domain'ler açık artırma ile satılır.
- Özel Aracılık (Brokerage): Bir domain aracısı, sizin adınıza isimsiz bir şekilde domain sahibiyle pazarlık yaparak satın alma sürecini yönetebilir.
- Yeni Alan Adı Uzantılarını (gTLD) Değerlendirmek: .com dışında, .shop, .app, .istanbul gibi yüzlerce yeni üst düzey alan adı uzantısı (gTLD) ortaya çıkmıştır. kahve.shop gibi bir alan adı, .com kadar değerli olmasa da, yeni projeler için yaratıcı ve akılda kalıcı bir alternatif olabilir.
Sonuç olarak, jenerik domain tescilinde "altına hücum" dönemi çoktan sona ermiştir. Günümüzde bu, bir keşif değil, bir yatırım sürecidir. Doğrudan tescil yolu kapalı olsa da, domain pazarı, doğru bütçe ve stratejiye sahip olanlar için hala büyük fırsatlar sunmaktadır.
