Google'a Bir Darbe Daha! Bu Yılki Tazminat Bedeli 5 Milyar Doları Aştı!
Geçen hafta ABD'de 700 milyon dolar uzlaşma sağlayan Google, bu hafta da Almanya'dan gelen yeni bir ceza haberiyle sarsıldı. Teknoloji devinin tekel davalarıyla başı dertte.Teknoloji devi Google'ın "dokunulmaz" zırhı, dünyanın dört bir yanındaki düzenleyici kurulların (regülatörler) koordineli hamleleriyle ciddi çatlaklar vermeye başladı. Sadece bu yıl içinde, şirketin tekelci uygulamaları nedeniyle ödemeyi kabul ettiği veya mahkum edildiği tazminatların toplamı 5 milyar doları aştı. Bu rekor cezalar, Google'ın pazar hakimiyetini "kötüye kullandığına" dair endişelerin hem ABD'de hem de Avrupa'da siyasi bir fikir birliğine dönüştüğünü gösteriyor.
Şirket, daha geçtiğimiz hafta ABD'de, Google Play Store politikaları nedeniyle açılan dev bir davada 700 milyon dolarlık uzlaşmayı kabul etmişken, bu hafta da Avrupa cephesinin en sert üyelerinden Almanya'dan yeni bir ceza haberi geldi. Bu "binbir yerinden kesik" stratejisi, Google'ın temel iş modelini (Arama, Reklamcılık ve Mobil) tehdit eder hale geldi.
ABD'de Gelen 700 Milyon Dolarlık 'Play Store Uzlaşması'
Google'ın bu yılki en büyük mali darbelerinden biri, geçtiğimiz hafta ABD'de sonuçlanan Google Play Store davası oldu. Onlarca eyaletin ve milyonlarca tüketicinin birleşerek açtığı davada Google, iki temel tekelci uygulamayla suçlanıyordu:- Haksız Komisyon: Android ekosisteminin kapı bekçisi olmakla suçlanan Google'ın, Play Store üzerinden yapılan tüm dijital alışverişlerden (uygulama içi satın alımlar, abonelikler) %15 ila %30 arasında "zorunlu" komisyon alması.
- Rekabeti Engelleme: Kendi ödeme sistemini (Google Pay) dayatması ve Epic Games (Fortnite) gibi alternatif ödeme yöntemleri veya Samsung Galaxy Store gibi alternatif uygulama mağazalarının önünü kestiği iddiaları.
Avrupa Cephesi: Bu Hafta Almanya'dan Yeni Ceza
ABD'de yaralarını sarmaya çalışan Google'a bir "darbe" de bu hafta, Avrupa Birliği'nin en güçlü ekonomisi olan Almanya'dan geldi. Almanya Federal Kartel Ofisi (Bundeskartellamt), Google'ın dijital pazarlardaki "sınır ötesi ve olağanüstü" hakimiyetini kötüye kullandığı gerekçesiyle yeni bir para cezası kesti.Bu cezanın temelinde, Google'ın farklı servisleri (Arama, YouTube, Gmail, Haritalar ve Reklamcılık) arasında topladığı devasa kullanıcı verilerini "birleştirmesi" yatıyor. Alman regülatörler, Google'ın bir servisinden aldığı veriyi (örneğin Arama geçmişi) diğer servisindeki reklamcılık için (YouTube) kullanmasının, rakiplerin asla ulaşamayacağı haksız bir avantaj yarattığını belirtti.
Bu ceza, Google'ın sadece para kaybetmesi anlamına gelmiyor; aynı zamanda şirketin en değerli varlığı olan "veri toplama" mekanizmasının kalbine bir müdahale niteliğinde. Google'ın artık kullanıcılardan "açık ve net" izin almadan bu verileri birleştirememesi isteniyor.
Neden Şimdi? 5 Milyar Dolarlık Faturanın Anlamı
Google'ın yıllardır süren hakimiyeti varken, neden son bir yılda bu kadar büyük cezalarla karşılaştı? Analistlere göre bunun birkaç sebebi var:- Siyasi İklim Değişti: Hem Washington'da hem de Brüksel'de, "Büyük Teknoloji" (Big Tech) devlerinin kontrolsüz bir şekilde büyümesinin demokrasi ve serbest pazar için tehdit olduğuna dair nadir bir fikir birliği oluştu.
- AB'nin DMA Yasası: Avrupa Birliği'nin "Dijital Pazarlar Yasası" (DMA), Google gibi "eşik bekçisi" (gatekeeper) şirketlerin neler yapıp yapamayacağını net bir şekilde tanımladı. Almanya'dan gelen ceza, bu yasanın bir yansıması.
- Yapay Zeka Korkusu: Google'ın (ve diğer devlerin) yapay zeka (AI) geliştirmek için daha da fazla veriye ihtiyaç duyması, regülatörlerin "veri tekeli" konusunda daha da agresifleşmesine neden oldu. AI çağında yeni tekeller oluşmadan önlem alınmaya çalışılıyor.
Sizce bu milyarlarca dolarlık cezalar Google'ı durdurmaya yeter mi, yoksa teknoloji devlerinin bölünmesi (break-up) için daha radikal adımlar mı atılmalı? Yorumlarınızı bekliyoruz!
