KFN Haberleri: Çin, UEFI’ye Rakip UBIOS Standardını Duyurdu
Teknoloji dünyasında donanım ve yazılım arasındaki en kritik bağ olan "firmware" alanında devrim niteliğinde bir gelişme yaşandı. Çin, yıllardır endüstri standardı olan ve Batı teknolojisi hakimiyetindeki UEFI'ye doğrudan rakip olacak kendi ulusal standardı UBIOS'u (Unified Basic Input Output System) resmen tanıttı. Bu hamle, Çin'in teknolojik bağımsızlık hedefleri doğrultusunda attığı en somut adımlardan biri olarak görülüyor.Huawei, Byosoft ve Çin Elektronik Standardizasyon Enstitüsü (CESI) gibi 13 dev şirketin dahil olduğu Global Computing Consortium (GCC) tarafından duyurulan bu yeni standart, sadece bir alternatif olmanın ötesinde, mevcut teknolojinin zayıf kaldığı alanları hedefliyor.
UEFI'nin Hakimiyeti Neden Sorun Oldu?
Onlarca yıldır bilgisayarlarımız eski BIOS sistemiyle açılıyordu. Son 15 yılda ise yerini çok daha gelişmiş, grafik arayüze sahip, daha hızlı ve güvenli olan UEFI (Unified Extensible Firmware Interface) aldı. Ancak UEFI standardı, büyük ölçüde Intel, AMD ve Microsoft gibi Batılı şirketlerin öncülüğündeki bir konsorsiyum tarafından yönetiliyor.Çin için bu durum iki temel sorun yaratıyordu:
- Stratejik Bağımlılık: Ülkenin tüm sunucuları, bilgisayarları ve kritik altyapıları, açılış (boot) süreci için Batı kontrolündeki bir teknolojiye bağımlıydı.
- Mimari Kısıtlamalar: UEFI, temelde x86 (Intel/AMD) mimarisi düşünülerek tasarlandı. Çin'in ulusal işlemci hedefleri olan ARM, RISC-V ve yerli LoongArch mimarileri için UEFI, verimli ve doğal bir çözüm sunamıyordu.
UBIOS: Sıfırdan Yaratılan Bağımsız Alternatif
GCC, UEFI'yi kopyalamak veya çatallamak yerine, UBIOS'u tamamen sıfırdan, modern ihtiyaçlara göre tasarladı. Bu yeni standardın temel felsefesi, "hafif, optimize edilmiş ve mimariden bağımsız" olmak.UBIOS, UEFI'nin yıllar içinde biriken karmaşıklığını ve "şişkinliğini" (bloat) ortadan kaldırmayı vadediyor. En önemlisi, Çin'in yerli işletim sistemleri (Kylin OS, UOS gibi) ve yerli işlemcileri (LoongArch) ile tam uyumlu çalışacak şekilde geliştirildi.
UBIOS'un UEFI'ye Karşı Teknik Üstünlükleri
UBIOS sadece siyasi bir hamle değil, aynı zamanda UEFI'nin zorlandığı teknik sorunlara da modern çözümler getiriyor:- Geniş Mimari Desteği: x86'nın yanı sıra ARM, RISC-V ve LoongArch mimarilerini "doğal" olarak (natively) destekliyor.
- Heterojen Bilişim: "Chiplet" teknolojileri ve bir anakart üzerinde farklı türde (örn: bir x86 yanında bir ARM işlemci) birden fazla işlemcinin bir arada çalışması (heterojen sistemler) konusunda UEFI'ye göre çok daha esnek bir yapı sunuyor.
- Güvenlik: Batılı "Root of Trust" (Güven Kökü) mekanizmaları yerine kendi ulusal güvenlik mimarisini temel alıyor.
"Belge 79" ve Gelecek Planı
Bu gelişme, Çin'in "Belge 79" (Document 79) olarak bilinen ve 2027 yılına kadar tüm kamu kurumlarında ve devlete ait şirketlerde Batılı donanım ve yazılımların tamamen yerli alternatiflerle değiştirilmesini emreden stratejik planının kritik bir parçası.UBIOS'un ilk etapta Çin'deki kamu sunucularında ve yerli üreticilerin bilgisayarlarında kullanılması, uzun vadede ise ARM ve RISC-V tabanlı küresel sunucu pazarında UEFI'ye ciddi bir rakip olması hedefleniyor.
Sizce Çin'in bu teknolojik bağımsızlık hamlesi, küresel yazılım ve donanım standartlarını kalıcı olarak değiştirebilir mi?
