KFN Haberleri: YouTube’un Yeni Yapay Zeka Yaş Doğrulaması Tepki Aldı! ("Yüz Tanıma" Krizi)
YouTube'un, yaş kısıtlamalı içeriklere erişim için başlattığı yeni yapay zeka destekli yüz tanıma sistemi, hem gizlilik savunucularının hem de kullanıcıların büyük tepkisini çekti. Sistem, yetişkin kullanıcıları bile "çocuk" olarak algılayıp engelleyebiliyor.Dünya çapında milyarlarca kullanıcının video platformu olan YouTube, "çocukların korunması" ve "yaş kısıtlamalı" içeriklerin denetimi konusunda uzun süredir yasal baskı altındaydı. Platform, bu denetimi otomatikleştirmek için bugün Avrupa ve bazı Asya ülkelerinde (Türkiye dahil) tam sürüme geçirdiği yeni yapay zeka sistemini duyurdu. Ancak bu yeni sistem, beklenen onayı almak yerine, "mahremiyet ihlali" ve "hatalı engelleme" iddialarıyla büyük bir tartışmanın fitilini ateşledi.
Geleneksel olarak YouTube, yaş kısıtlamalı bir videoya (örneğin şiddet içeren bir oyun fragmanı veya alkol tüketimi gösteren bir içerik) tıklayan kullanıcıdan, Google hesabının "18 yaşından büyük" olduğunu onaylamasını isterdi. Bu genellikle kredi kartı bilgisi girmek veya resmi bir kimlik belgesi yüklemek gibi hantal yöntemlerle yapılıyordu.
YouTube, bu süreci "kolaylaştırmak" iddiasıyla yeni bir "Yapay Zeka Yüz Analizi" sistemini devreye soktu. Artık 18 yaşından büyük olduğunu kanıtlamak isteyen kullanıcıya iki seçenek sunuluyor: Ya kimlik belgesini yüklüyor ya da telefonunun ön kamerasına bakarak "yapay zekanın yüzünü analiz etmesine" izin veriyor.
Sistem Nasıl Çalışıyor ve Neden Tepki Çekiyor?
YouTube, bu sistemin bir "yüz tanıma" (facial recognition) sistemi olmadığını, yani yüzünüzü kimliğinizle eşleştirip veri tabanına kaydetmediğini iddia ediyor. Bunun yerine sistemin, "yüz tahmini" (facial estimation) yaptığını belirtiyor.Teoriye göre; kullanıcı ön kameraya baktığında, yapay zeka (Google'ın ortaklarından Yoti firmasının teknolojisiyle) saniyeler içinde yüzdeki kırışıklıklar, göz çevresi, cilt dokusu ve kemik yapısı gibi binlerce mikro detayı analiz ederek kullanıcının tahmini yaşını çıkarıyor. Eğer sistem sizi "18 yaşından büyük" olarak tahmin ederse video anında açılıyor.
Ancak sorunun başladığı yer tam da burası.
1. Mahremiyet ve Biyometrik Veri Kâbusu
Gizlilik savunucuları, sistemin tam bir "Truva Atı" olduğunu savunuyor. Tepkilerin odağında şu sorular var:- Veriler Nerede Saklanıyor? YouTube, bu biyometrik verilerin analizden hemen sonra "silindiğini" ve sunucularda saklanmadığını iddia etse de, kullanıcıların bu "kara kutuya" güveni yok. Biyometrik yüz verisinin bir kez sızdırılması, şifre değiştirmek gibi bir çözüm sunmuyor.
- Bu Bir FiFişleme mi? Kullanıcılar, sadece bir video izlemek için neden yüzlerinin dijital bir analizine izin vermek zorunda olduklarını sorguluyor. Bunun, Google'ın devasa veri toplama mekanizmasının yeni bir parçası olduğundan endişe ediliyor.
- Yasal Zorunluluk mu, Aşırıya Kaçmak mı? Avrupa Birliği'nin Dijital Hizmetler Yasası (DSA) gibi yasalar platformları çocukları korumaya zorlasa da, eleştirmenler "yüz tarama" yönteminin aşırıya kaçan bir müdahale olduğunu savunuyor.
2. Yapay Zekanın Hata Payı: "Üzgünüm, Yeterince Yaşlı Görünmüyorsunuz"
Mahremiyet endişelerinden daha somut olan sorun ise sistemin "hatalı" çalışması. Sosyal medya ve Reddit forumları, YouTube'un yeni yapay zeka denetçisi tarafından engellenen yetişkin kullanıcıların şikayetleriyle dolup taştı.30-40 yaşlarındaki birçok kullanıcı, sistemin kendilerini "17 yaşında" veya "15 yaşında" olarak tahmin ettiğini ve yaş kısıtlamalı içeriklere (örneğin kendi yükledikleri bir Call of Duty videosuna) erişimlerinin engellendiğini rapor etti. Yapay zekanın, özellikle iyi ışık alan ortamlarda veya "genç gösteren" (baby-faced) yetişkinleri tespit etmekte zorlandığı ortaya çıktı.
Bu durum, kullanıcıları tekrar eski ve hantal olan "kimlik belgesi yükleme" yöntemine mecbur bırakıyor ve yeni sistemin asıl amacını (kolaylaştırma) anlamsız kılıyor.
YouTube'un Savunması: "Hızlı ve Güvenli"
YouTube ise eleştirilere karşı sistemini savunuyor. Şirket, bu yapay zeka yönteminin, kimlik belgesi yüklemekten çok daha "hızlı" (saniyeler sürüyor) ve "daha az veri" gerektirdiğini iddia ediyor. Kullanıcının bir kimlik belgesinde yer alan ad, soyad, T.C. kimlik numarası veya adres gibi hassas verileri yüklemesi yerine, sadece "yaşını doğrulayan" bir analizden geçmesinin daha güvenli olduğunu savunuyorlar.Ancak bu savunma, "Neden sadece bir video izlemek için bu iki seçenekten birine zorlanıyorum?" sorusuna yanıt veremiyor. Milyonlarca kullanıcı, bir videoyu izleyememektense, biyometrik verilerini veya kimlik fotoğraflarını bir teknoloji devine teslim etme fikrinden rahatsızlık duyuyor.
Sizce YouTube'un yaş kısıtlamalı içerikler için yüz analizi istemesi meşru bir güvenlik önlemi mi, yoksa kabul edilemez bir mahremiyet ihlali mi? Yorumlarınızı bekliyoruz!
