Yetersiz Disk Alanı Hatası

Diskte Yer Olmasına Rağmen "Yetersiz Disk Alanı" Hatası: Sanal Bellek, Dosya Büyüklüğü Limiti ve Bozuk Sektörler​

Bilgisayarınızın depolama alanı (C: veya D: sürücüsü) onlarca gigabayt boş alana sahip olmasına rağmen, büyük bir dosyayı kopyalamaya, bir uygulamayı yüklemeye veya bir sistem güncellemesi yapmaya çalışırken "Yetersiz Disk Alanı" hatası almanız oldukça yaygın ve kafa karıştırıcı bir sorundur.

Bu rehber, sorunun fiziksel boş alandan ziyade, sistemin mantıksal ve teknik limitlerinden kaynaklandığını göstererek, bu tuhaf hatayı çözmeniz için detaylı yollar sunar.

1. Sorunun Kaynağı: Alan Olmasına Rağmen Hatanın Temel Nedenleri​

"Yetersiz Disk Alanı" hatasının alınmasına yol açan, ancak diskte yer olan yaygın nedenler şunlardır:

Sebep A: Dosya Sistemi ve Mantıksal Limitler​

1. FAT32 Limiti (4 GB): Eğer dosyayı kopyalamaya çalıştığınız hedef disk (genellikle harici diskler, USB bellekler) eski FAT32 dosya sistemi ile biçimlendirilmişse, tek bir dosyanın maksimum boyutu 4 GB ile sınırlıdır. Diskinizde 50 GB boş yer olsa bile, 5 GB'lık bir dosyayı kopyalayamazsınız.
2. Dosya Sisteminin Bozulması: Diskteki dosya sistemi (NTFS, exFAT) bozulmuş veya hasar görmüşse, Windows mevcut boş alanı doğru okuyamaz veya o bölgeye veri yazma izni vermez.
3. Kullanıcı Kota Limiti: Özellikle kurumsal veya okul bilgisayarlarında, sistem yöneticisi sizin kullanıcı hesabınıza belirli bir depolama kotası (örneğin 20 GB) tanımlamış olabilir.

Sebep B: Sistem İhtiyaçları ve Sanal Bellek​

1. Sanal Bellek (Page File) Büyümesi: Windows, özellikle RAM dolduğunda, bir kısım diski Sanal Bellek (Paging File) olarak kullanır. Eğer disk alanınızın büyük bir kısmını sanal bellek dosyası kaplıyorsa, Windows büyük dosya kopyalama işlemi için yer açamayabilir.
2. Geçici Dosya/Önbellek Yığılması: Windows, uygulamalar ve tarayıcılar tarafından kullanılan geçici dosyalar (Temp Files) ve önbellekler, bazen yüzlerce GB'a ulaşarak gerçek boş alanı azaltır, ancak bu alanlar "görünmez" kalabilir.
3. Sistem Geri Yükleme Noktaları: Windows'un otomatik oluşturduğu Geri Yükleme Noktaları, disk alanının önemli bir bölümünü tüketebilir.

Sebep C: Güvenlik ve İzin Kısıtlamaları​

1. NTFS İzin Sorunu: Dosya sistemi hatası nedeniyle, kopyalama veya yükleme işlemi için gereken yazma izni (yönetici yetkisi) alınamaz ve sistem bunu "yer yok" hatası olarak yorumlayabilir.

2. Çözüm Yolları: Alan Olmasına Rağmen Alınan Hataları Giderme Adımları​

Aşağıdaki adımlar, en basit dosya sistemi kontrollerinden, daha teknik sistem yapılandırması değişikliklerine doğru ilerlemektedir.

Adım 1: Dosya Sistemi Limitlerini Kontrol Etme​

1. FAT32 Kontrolü: Kopyalamak istediğiniz harici diske sağ tıklayın, Özellikler'e gidin ve Dosya Sistemi türünü kontrol edin.
   • Eğer FAT32 ise ve 4 GB'tan büyük bir dosya kopyalıyorsanız, diski NTFS veya exFAT formatına biçimlendirmeniz gerekir. (Biçimlendirme tüm veriyi silecektir, verilerinizi yedeklediğinizden emin olun!)
2. Diski Kontrol Etme (chkdsk): Diskteki dosya sistemi bozulmalarını onarmak için:
   • Başlat menüsüne CMD yazın ve Yönetici olarak çalıştırın.
   • Sorunlu sürücü için (örneğin D: sürücüsü) şu komutu yazın: chkdsk D: /f
   • İşlem tamamlandıktan sonra bilgisayarı yeniden başlatın.

Adım 2: Görünmez Alanları Temizleme​

1. Disk Temizleme Aracı: Windows'un yerleşik Disk Temizleme aracını (Disk Cleanup) çalıştırın.
   • Windows Arama çubuğuna "Disk Temizleme" yazın.
   • Temizlemek istediğiniz sürücüyü seçin ve açılan pencerede "Sistem dosyalarını temizle" (Clean up system files) seçeneğine tıklayın.
   • Bu, sistem tarafından ayrılan ve büyük yer kaplayan geçici dosyaları, Windows Güncelleme önbelleğini ve Geri Yükleme Noktalarını güvenle temizlemenizi sağlar.
2. Sistem Geri Yükleme Kotasını Azaltma:
   • Sistem Özelliklerine gidin (Başlat > Ayarlar > Hakkında > Gelişmiş Sistem Ayarları).
   • Sistem Koruması sekmesine tıklayın.
   • Sorunlu sürücüyü seçin ve Yapılandır'a tıklayın.
   • "Max. Kullanım" kaydırıcısını daha düşük bir yüzdeye (örneğin %3-5) düşürün. Bu, Windows'un Geri Yükleme Noktaları için ayırdığı alanı sınırlar.

Adım 3: Sanal Belleği Yönetme (Gelişmiş)​

Bu adım, özellikle C: sürücüsü dolu görünüyorsa faydalıdır.

1. Sistem Özellikleri penceresini açın (Adım 2'deki gibi Gelişmiş Sistem Ayarları).
2. Gelişmiş sekmesine gidin.
3. Performans altındaki Ayarlar butonuna tıklayın.
4. Gelişmiş sekmesine gidin ve Sanal bellek altındaki Değiştir butonuna tıklayın.
5. "Tüm sürücüler için disk belleği dosyası boyutunu otomatik yönet" kutucuğunun işaretini kaldırın.
6. Sürücünüzü seçin ve boyutunu (örneğin RAM miktarınızın 1.5 katı) manuel olarak ayarlayarak veya diskinizde daha az kullanılan bir sürücüye (D: gibi) taşıyarak C: üzerindeki baskıyı azaltın.

Diskte yer olmasına rağmen "Yetersiz Disk Alanı" hatası aldığınızda, yaşadığınız hatanın nedeni genellikle FAT32'nin 4 GB dosya limiti mi oluyor, yoksa sistem tarafından gizlenen geçici dosyalar ve sanal bellek mi?