Kritik Sorun Rehberi: Windows Defender Antivirüs Çalışmıyor (veya Koruması Açılamıyor)
Windows Güvenlik Merkezi'ni açtığınızda "Virüs ve tehdit koruması" bölümünde bir çarpı işareti (X) görüyorsanız, "Gerçek zamanlı koruma" düğmesi grileşmişse veya "Hizmet durdurulduğu için tehdit hizmeti başlatılamadı" gibi bir uyarı alıyorsanız, bilgisayarınız aktif tehditlere karşı tamamen savunmasız demektir.Windows Defender, sisteminizin yerleşik antivirüs kalkanıdır. Bu kalkanın devre dışı olması, fidye yazılımları, casus yazılımlar ve virüslerin sisteminize engelsiz bir şekilde girmesi anlamına gelir.
1. Windows Defender Antivirüs Neden Çalışmaz?
Bu sorunun, güvenlik duvarı sorunundan daha belirgin bir nedeni vardır: Üçüncü parti yazılım çakışması.Senaryo 1: Üçüncü Parti Bir Antivirüs Yazılımı Yüklü (En Yaygın Neden)
Eğer bilgisayarınıza McAfee, Norton, Kaspersky, Avast, ESET, Bitdefender veya başka bir antivirüs programı yüklediyseniz, Windows Defender otomatik ve kasıtlı olarak kendini devre dışı bırakır.- Neden? İki antivirüs programının aynı anda "gerçek zamanlı koruma" yapması, sistem kaynaklarını aşırı tüketir ve birbirlerinin tarama motorlarını zararlı olarak algılayıp (false positive) sistemin kilitlenmesine veya çökmesine neden olabilirler.
- Çözüm: Bu meşru bir durumdur. Hangi programı kullanacağınıza karar vermelisiniz. Eğer Windows Defender'ı kullanmak istiyorsanız, diğer antivirüs programını "Program Ekle veya Kaldır" menüsünden tamamen kaldırmanız gerekir. (Not: Bazı antivirüsler, tam kaldırma için kendi özel "Kaldırma Aracı - Removal Tool" programlarını gerektirebilir).
Senaryo 2: Kötü Amaçlı Yazılım Enfeksiyonu (En Tehlikeli Neden)
Eğer sisteminizde başka bir antivirüs yüklü değilse ve Defender buna rağmen çalışmıyorsa, bu durumun nedeni neredeyse kesinlikle sisteminize sızmış olan kötü amaçlı bir yazılımdır.Tıpkı güvenlik duvarında olduğu gibi, zararlı yazılımın (özellikle Trojan ve Rootkit'ler) ilk hedefi, kendisini tespit edip karantinaya alacak olan antivirüs kalkanını indirmektir.
Senaryo 3: Gerekli Windows Hizmetlerinin (Servislerinin) Durması
Windows Defender, çalışmak için kendi özel hizmetlerine güvenir. Eğer bu hizmetler durdurulmuşsa (genellikle malware tarafından), Defender başlatılamaz.- Microsoft Defender Antivirus Hizmeti (WinDefend): Bu, Defender'ın ana motorudur.
- Windows Güvenlik Merkezi (wscsvc): Bu hizmet, Defender'ın ve Güvenlik Duvarı'nın durumunu izler ve kullanıcı arayüzüne raporlar.
Senaryo 4: Bozuk Sistem Dosyaları veya Grup İlkesi (GPO)
Nadiren de olsa, bozuk Windows dosyaları veya (yine malware tarafından ayarlanmış) bir sistem politikası (Grup İlkesi), Defender'ın çalışmasını "yönetici tarafından engellenmiş" gibi gösterebilir.2. Adım Adım Çözüm Yöntemleri
Adım 1: Başka Bir Antivirüs Yüklü mü? Kontrol Edin!
- Denetim Masası > Programlar > Program Ekle veya Kaldır (veya Ayarlar > Uygulamalar) listesini açın.
- Listeyi dikkatlice inceleyin. Tanımadığınız veya bilerek yüklemediğiniz bir antivirüs/güvenlik paketi (McAfee, Norton vb. genellikle bilgisayarlarla ön yüklü gelir) olup olmadığını kontrol edin.
- Varsa ve kullanmak istemiyorsanız, kaldırın ve bilgisayarı yeniden başlatın. Defender'ın otomatik olarak devreye girmesi gerekir.
Adım 2: Kapsamlı Malware Taraması (Çevrimdışı Tarama)
Antivirüsünüz çalışmıyorsa "antivirüs taraması" nasıl yapılır? Bu bir "tavuk-yumurta" problemidir. Çözümü, Windows'un içinden değil, dışından tarama yapmaktır.- Windows Defender Çevrimdışı (Offline) Taramayı Tetikleyin:
- Eğer Defender arayüzü kısmen çalışıyorsa: Windows Güvenlik > Virüs ve tehdit koruması > Tarama seçenekleri yolunu izleyin.
- Microsoft Defender Çevrimdışı tarama seçeneğini seçin ve "Şimdi tara" deyin.
- Eğer bu menüye ulaşamıyorsanız:
- Başlat'a cmd yazın, sağ tıklayıp "Yönetici olarak çalıştır" deyin.
- Şu komutu yapıştırın ve Enter'a basın: powershell -Command "Start-MpWDOScan"
- Bilgisayarınız yeniden başlayacak ve Windows yüklenmeden önce özel bir ortamda tam bir tarama yapacaktır. Bu modda, çalışan Windows'taki zararlı yazılımlar aktif olamadığı için yakalanma şansları çok daha yüksektir.
- Tarama bitince bilgisayar normal şekilde açılır.
Adım 3: Kritik Hizmetlerin Durumunu Kontrol Etme
- Windows Tuşu + R ile "Çalıştır"ı açın, services.msc yazın ve Enter'a basın.
- Listede Microsoft Defender Antivirus Hizmeti (veya WinDefend) bulun.
- "Başlangıç türü"nün Otomatik olduğundan emin olun.
- "Hizmet durumu" Çalışıyor değilse, "Başlat" düğmesine tıklayın.
- Eğer "Başlat" dediğinizde "Hizmet başlatılamadı" veya "Erişim Engellendi" hatası alırsanız, sorun daha derindedir (muhtemelen Adım 4 veya 5).
- Aynı işlemi Windows Güvenlik Merkezi (wscsvc) hizmeti için de yapın.
Adım 4: Defender'ı Engelleyen Politikaları Sıfırlama (İleri Düzey)
Kötü amaçlı yazılımlar, Defender'ı kapatmak için genellikle Kayıt Defteri'ne (Regedit) bir kilit koyar.- Yönetici olarak bir cmd (Komut İstemi) açın.
- Aşağıdaki komutu kopyalayıp yapıştırın ve Enter'a basın. Bu komut, Defender'ı devre dışı bırakan en yaygın kayıt defteri anahtarını siler:
REG DELETE "HKLM\SOFTWARE\Policies\Microsoft\Windows Defender" /v DisableAntiSpyware /f
- Bilgisayarı yeniden başlatın.
Adım 5: Sistem Dosyalarını Onarma (SFC ve DISM)
Eğer sorun bozuk sistem dosyalarından kaynaklanıyorsa, bu komutlar Defender'ın temel bileşenlerini onarabilir.- Yönetici olarak bir cmd (Komut İstemi) açın.
- Şu komutu çalıştırın: sfc /scannow
- İşlem bittikten sonra şu komutu çalıştırın: DISM /Online /Cleanup-Image /RestoreHealth
- Tamamlandığında bilgisayarınızı yeniden başlatın.
Siz ne Düşünüyorsunuz?
Windows'un kendi "kalkanının" devre dışı kaldığını görmek, bir kullanıcının yaşayabileceği en korkutucu anlardan biridir. Sizin başınıza hiç böyle bir durum geldi mi?Sorununuzun nedeni başka bir antivirüs programıyla olan basit bir çakışma mıydı, yoksa sisteminize sızmayı başarmış sinsi bir kötü amaçlı yazılım mıydı?
Çözümünüzü ve deneyimlerinizi paylaşarak, kalkanı delinmiş diğer kullanıcılara yardımcı olun!
