Uygulama Mağazalarına Yaş Sınırı Geliyor!
Dijital çağın en hareketli pazarları olan mobil uygulama mağazaları, çocukların ve gençlerin korunmasına yönelik önemli bir adım atıyor. Milyonlarca uygulamanın ve oyunun parmaklarımızın ucunda olduğu bu platformlarda, içeriklerin yaşa uygunluğunu denetlemek ve ebeveynlere daha fazla kontrol imkânı sunmak amacıyla yaş sınıflandırma sistemleri güncelleniyor ve daha etkin hale getiriliyor. Peki, bu yeni dönemde bizleri neler bekliyor?Neden Yaş Sınırlandırması Gerekiyor?
Akıllı telefonlar ve tabletler, artık çocukların hayatının ayrılmaz bir parçası. Eğitimden eğlenceye kadar geniş bir yelpazede onlara hizmet eden uygulamalar, aynı zamanda şiddet, argo dil, korku unsurları veya yetişkinlere yönelik temalar gibi zararlı olabilecek içerikleri de barındırabiliyor.Bu noktada yaş sınıflandırma sistemleri, bir uygulamanın içeriği hakkında hem kullanıcılara hem de ebeveynlere ön bilgi veren bir rehber görevi görüyor. Temel amaç, çocukları ve gençleri yaşlarına uygun olmayan içeriklerden korumak ve ailelerin dijital dünyada daha güvenli bir ortam oluşturmasına yardımcı olmaktır.
Büyük Platformlar Nasıl Adımlar Atıyor?
Hem Apple'ın App Store'u hem de Google'ın Play Store'u, bu konuda mevcut sistemlerini güçlendiriyor ve yeni kurallar getiriyor.Apple App Store'da Yeni Dönem
Apple, daha önce kullandığı 4+, 9+, 12+ ve 17+ gibi yaş kategorilerine ek olarak daha detaylı bir sınıflandırma sistemi duyurdu. Yeni sistemle birlikte 13+, 16+ ve 18+ gibi yeni yaş sınırları da kullanıma sunuldu. Bu değişikliğin getirdikleri şunlar:- Daha Hassas Sınıflandırma: Yeni kategoriler, uygulamaların içerdiği temaların (örneğin sosyal medya etkileşimleri, yapay zekâ sohbet botları veya daha karmaşık temalar) daha doğru bir şekilde etiketlenmesini sağlıyor.
- Geliştirici Sorumluluğu: Geliştiricilerden, uygulamalarının yalnızca görünen içeriğini değil, kullanıcı tarafından oluşturulabilecek veya yapay zekâ tarafından üretilebilecek potansiyel içerikleri de dikkate alarak derecelendirme yapmaları isteniyor.
- Bölgesel Uyum: Bu sistem, farklı ülkelerin yasal düzenlemelerine ve kültürel normlarına göre uyarlanabiliyor. Böylece bir uygulama, sunulduğu ülkenin kurallarına göre farklı bir yaş sınıflandırmasına sahip olabiliyor.
- Geçiş Süreci: Apple, mevcut uygulamaların derecelendirmelerini yeni sisteme otomatik olarak uyarladı ancak geliştiricilere, Ocak 2026'ya kadar bu yeni kurallara tam uyum sağlamaları için süre tanıdı.
Google Play Store ve PEGI Sistemi
Türkiye'de Google Play Store, uzun süredir PEGI (Pan European Game Information - Pan Avrupa Oyun Bilgisi) adı verilen uluslararası bir derecelendirme sistemini kullanıyor. Bu sistem, oyunlar ve uygulamalar için yaş ve içerik sembolleri aracılığıyla bilgi veriyor.- Yaş Kategorileri: PEGI, 3, 7, 12, 16 ve 18 olmak üzere beş farklı yaş kategorisi kullanır. Bu rakamlar, o uygulamanın en az kaç yaşındaki kullanıcılar için uygun olduğunu belirtir.
- İçerik Tanımlayıcıları: Yaş sembollerinin yanı sıra, uygulamanın neden o yaş kategorisinde olduğunu açıklayan küçük ikonlar (tanımlayıcılar) bulunur. Bunlar arasında şiddet, korku, kaba dil, ayrımcılık gibi uyarılar yer alır.
- IARC (Uluslararası Yaş Derecelendirme Koalisyonu): Geliştiriciler, Google Play Console üzerinden IARC tarafından hazırlanan bir anket doldurur. Verdikleri cevaplara göre uygulama, PEGI (Avrupa için), ESRB (Amerika için) gibi farklı bölgesel sistemlere göre otomatik olarak derecelendirilir.
Ebeveynler Bu Sistemden Nasıl Faydalanabilir?
Bu sınıflandırmalar, ebeveyn denetim araçlarıyla birleştiğinde güçlü bir koruma kalkanı oluşturur. Hem iOS hem de Android işletim sistemleri, ailelerin çocuklarının cihazlarında hangi tür uygulamaları indirip kullanabileceğini kısıtlamasına olanak tanır.- iOS (iPhone/iPad): Ayarlar > Ekran Süresi > İçerik ve Gizlilik Sınırlamaları > İçerik Sınırlamaları > Uygulamalar menüsü altından, çocuğunuzun indirebileceği uygulamalar için en yüksek yaş sınırını (örneğin, 9+ veya 12+) belirleyebilirsiniz. Bu ayar yapıldığında, belirlenen yaştan daha yüksek bir sınıra sahip uygulamalar App Store'da görünmez veya indirilmez.
- Android (Google Play): Google Play Store > Profil Resmi > Ayarlar > Aile > Ebeveyn Denetimleri bölümünü açarak bir PIN kodu oluşturabilirsiniz. Ardından "Uygulamalar ve oyunlar" için izin verilen en yüksek PEGI yaş sınırını seçebilirsiniz.
