KFN Haberleri: Starlink Türkiye'ye Gelmeyecek! BTK ile Veri Lokalizasyonu Konusunda Anlaşma Sağlanamadı! Kırsal Alan Yandı!
Uzun süredir beklenen yüksek hızlı uydu interneti için son nokta kondu. BTK ve SpaceX, 'veri güvenliği' ve 'yerel yetki' konularında anlaşamadı.Milyonlarca teknoloji meraklısının ve özellikle fiber internetin ulaşmadığı kırsal bölgelerdeki vatandaşların (Kasım 2025 itibarıyla) yaklaşık üç yıldır umutla beklediği Starlink uydu interneti hizmeti için resmi olarak yolun sonu göründü. Elon Musk'ın SpaceX şirketi ile T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'na bağlı Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) arasında yürütülen görüşmelerin tıkandığı ve tarafların masadan kalktığı bildirildi.
Starlink'in resmi web sitesindeki kapsama haritasında "2025'te Hizmete Girecek" olarak görünen Türkiye ibaresinin, bu hafta sessizce "Regülasyon Onayı Bekleniyor" şeklinde pasif bir duruma çekilmesiyle başlayan spekülasyonlar, bugün KFN Haberleri'nin ulaştığı BTK kaynakları tarafından doğrulandı. Peki, tüm dünyada internete erişim devrimi olarak görülen bu proje, Türkiye kapısında neden durduruldu?
Müzakerelerin Kilitlendiği O Madde: Veri Lokalizasyonu
Edinilen bilgilere göre, SpaceX ile Türk otoriteleri arasındaki müzakerelerin kilitlendiği ana nokta, "veri lokalizasyonu" ve "yasal muhataplık" oldu. Türkiye, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) ve 5651 sayılı "İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi" kanunu başta olmak üzere, ulusal güvenlik ve veri mahremiyeti gerekçeleriyle Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına hizmet veren tüm telekomünikasyon ve teknoloji şirketlerinden, verileri Türkiye sınırleri içinde bulunan sunucularda barındırmasını talep ediyor.BTK, Starlink'in bu verileri işlemesini ve depolamasını sağlayacak yerel bir veri merkezi (data center) kurmasını veya yerel bir ortakla çalışmasını şart koştu. Ancak Starlink'in global mimarisi, doğası gereği bu modele tam olarak uymuyor. Starlink, veriyi doğrudan uydudan alıp, en yakın global yer istasyonuna (gateway) indirme ve oradan internete çıkarma prensibiyle çalışıyor. Şirketin, her ülke için ayrı bir veri merkezi kurma politikasının olmaması, bu talebi maliyetli ve operasyonel açıdan karmaşık bulduğu belirtiliyor.
Ulusal Güvenlik ve Yasal Dinleme Kaygıları
İkinci büyük anlaşmazlık ise "yasal dinleme" (lawful interception) ve "yasal muhataplık" konularında yaşandı. Türk kanunları, tüm internet servis sağlayıcıların, adli makamlardan bir talep gelmesi durumunda, yasal çerçevede "erişimin engellenmesi" veya "iletişimin tespiti" (dinleme) için gerekli teknik altyapıyı sunmasını zorunlu kılıyor.Starlink'in uydu tabanlı ve yüksek şifreli (end-to-end encryption) yapısı, bu tür yerel müdahaleleri teknik olarak zorlaştırıyor. Ayrıca, şirketin Twitter/X davasında olduğu gibi "yerel temsilci" atama konusunda yaşadığı çekincelerin, tam yetkili bir telekomünikasyon şirketi kurma konusunda da devam ettiği ve "muhataplık" krizinin aşılamadığı öğrenildi. Otoritelerin, olası bir kriz anında (terör, vb.) veya mahkeme kararında, interneti kesemeyeceği veya denetleyemeyeceği "paralel" bir internet ağına izin vermek istemediği vurgulanıyor.
Pazardaki Dengeler ve Mevcut Operatörlerin Rolü
Her ne kadar resmi açıklamalarda yer almasa da, sektör uzmanları mevcut yerel operatörlerin (Turkcell, Türk Telekom, Vodafone) de bu süreçte önemli bir rol oynadığını belirtiyor. Starlink'in özellikle fiberin ulaşmadığı alanlarda ve kurumsal pazarda mevcut operatörler için ciddi bir rakip olacağı biliniyordu. Mevcut operatörlerin, "haksız rekabet" ve "ulusal güvenlik standartlarına uymama" konularını regülasyon kurumuna (BTK) sıklıkla dile getirdiği ve pazarın korunması yönünde lobi yaptığı da konuşulanlar arasında.Kırsal Kesim ve Afet Yönetimi İçin Büyük Kayıp
Starlink'in Türkiye'ye gelmemesi kararının en büyük mağduru, şüphesiz yüksek hızlı internete erişemeyen milyonlarca kırsal bölge vatandaşı olacak. Fiber altyapının ekonomik olmadığı köyler, mezralar ve küçük kasabalar için Starlink, tek gerçekçi yüksek hızlı internet çözümü olarak görülüyordu. Ayrıca, 2023'teki Kahramanmaraş depremlerinde görüldüğü gibi, karasal altyapının tamamen çöktüğü afet durumlarında kesintisiz iletişim için uydu internetinin ne kadar kritik olduğu ortaya çıkmıştı. Starlink'in devre dışı kalması, Türkiye'nin afet ve kriz anlarındaki iletişim yedekliliği planları için de ciddi bir eksiklik olarak değerlendiriliyor.Kapı tam olarak kapanmamış olsa da, SpaceX'in mevcut global iş modelini ve "veri serbestisi" politikasını değiştirmedikçe, Türkiye'nin de kendi ulusal güvenlik ve veri yasalarından taviz vermeyeceği ortada. Bu durum, Starlink hayallerini en azından belirsiz bir gelecek için rafa kaldırıyor.
Sizce bu karar ulusal güvenlik için doğru bir adım mı, yoksa Türkiye'nin dijital geleceğine ve kırsal kalkınmasına vurulmuş bir balta mı? Yorumlarınızı bekliyoruz!
