Sistem Dosyalarının Virüs Tarafından Silinmesi veya Bozulması: Belirtiler ve Çözüm Yolları
Bu, bir bilgisayarın başına gelebilecek en kritik siber saldırı semptomlarından biridir. "Reklam yazılımları" (Adware) veya "istenmeyen programlar" (PUPs) gibi sadece can sıkan zararlıların aksine, sistem dosyalarını hedef alan yazılımlar doğrudan işletim sisteminizi (Windows) çökertmeyi, çalışamaz hale getirmeyi veya verilerinizi yok etmeyi amaçlar.Bu tür bir hasar genellikle daha tehlikeli kategorideki zararlı yazılımlardan kaynaklanır:
- Truva Atları (Trojans): Meşru bir program gibi görünüp arka planda sisteme zarar veren yazılımlardır. Sistem dosyalarını silebilir, bozabilir veya güvenlik ayarlarını devre dışı bırakabilirler.
- Rootkit'ler: Varlıklarını gizlemek için işletim sisteminin en derin katmanlarına (çekirdek/kernel) yerleşirler. Bunu yaparken, tespit edilmemek için sistem dosyalarını (örn: taskmgr.exe veya ağ sürücülerini) değiştirirler, yani "bozarlar".
- Dosya Bulaştırıcı Virüsler (File Infectors): En klasik virüs türüdür. .exe, .dll, .sys gibi çalıştırılabilir dosyalara ve sistem sürücülerine kendi kodlarını eklerler. Bu işlem dosyayı bozar ve programların çökmesine neden olur.
- Fidye Yazılımları (Ransomware): Her ne kadar birincil hedefleri kişisel dosyalarınız (fotoğraf, belge) olsa da, bazı agresif türleri sistemin kurtarılmasını engellemek için sistem dosyalarına veya "Gölge Kopyalara" (Shadow Copies) da saldırabilir.
En Yaygın Belirtiler Nelerdir?
Sistem dosyalarınız hasar gördüğünde, belirtiler genellikle ani ve ciddidir:- Sürekli Mavi Ekran Hataları (BSOD - Blue Screen of Death): Bilgisayarın aniden kilitlenmesi ve "IRQL_NOT_LESS_OR_EQUAL" veya "NTFS_FILE_SYSTEM" gibi kritik hata kodları göstermesi.
- Sistem Açılış Hataları: Bilgisayarın hiç açılmaması, "Eksik NTLDR" (Missing NTLDR), "BOOTMGR eksik" (BOOTMGR is missing) veya "İşletim sistemi bulunamadı" gibi siyah ekran hataları vermesi.
- Kritik Programların Çalışmaması: Görev Yöneticisi, Kayıt Defteri Düzenleyicisi (Regedit) veya antivirüs programınızın açılmayı reddetmesi (genellikle "Yönetici tarafından engellendi" gibi sahte bir uyarı verirler).
- Eksik Dosya Hataları: Belirli programları açmaya çalışırken ".dll dosyası bulunamadı" (örn: msvcr100.dll eksik) gibi spesifik hata mesajları alınması.
- Sistemin Genel Kararsızlığı: Programların rastgele çökmesi, ayarların kaydedilmemesi, Windows Gezgini'nin (Explorer) sürekli yeniden başlaması.
Çözüm ve Onarım Adımları (Acil Eylem Planı)
Bu durum, basit bir tarama yapmaktan daha fazlasını gerektirir. Amaç hem zararlıyı temizlemek hem de Windows'u onarmaktır.1. Adım: Güvenli Modda Başlatma
Eğer Windows normal şekilde açılmıyorsa veya açılsa bile kararsızsa, bilgisayarı yeniden başlatın ve "Güvenli Mod" (Safe Mode) seçeneğiyle açın. Güvenli Mod, sadece en temel sistem dosyaları ve sürücülerle başlar; bu, zararlı yazılımın büyük ihtimalle aktif olmasını engeller.2. Adım: Kapsamlı Malware Taraması
Güvenli Mod'dayken (tercihen "Ağ Desteği ile Güvenli Mod"), Malwarebytes gibi güçlü bir anti-malware programı indirin (eğer yüklü değilse) ve tam bir sistem taraması yapın. Bulunan tüm tehditleri temizleyin.3. Adım: Sistem Dosyası Denetleyicisi (SFC) - EN ÖNEMLİSİ
Bu, Windows'un hasarlı veya bozulmuş sistem dosyalarını onarmak için kendi yerleşik aracıdır.- Başlat menüsüne "cmd" yazın.
- Komut İstemi'ne sağ tıklayın ve "Yönetici olarak çalıştır" seçeneğini seçin.
- Açılan siyah ekrana şu komutu yazın ve Enter'a basın:sfc /scannow
- Bu işlem, tüm korunan sistem dosyalarını tarayacak ve bozuk olanları, Windows'un kendi önbelleğindeki (cache) sağlıklı kopyalarıyla değiştirecektir. İşlemin bitmesini bekleyin.
4. Adım: DISM Aracı (Eğer SFC İşe Yaramazsa)
Bazen sfc komutu, ihtiyaç duyduğu sağlıklı dosyaları bulamaz çünkü Windows "imajı"nın kendisi hasar görmüştür. DISM komutu, bu imajı onarır.- Yine Komut İstemi'ni (Yönetici) açın.
- Şu komutu girin ve Enter'a basın
ISM /Online /Cleanup-Image /RestoreHealth - Bu işlem tamamlandıktan sonra, 3. Adım'daki sfc /scannow komutunu tekrar çalıştırın.
5. Adım: Sistem Geri Yükleme
Eğer sorunlar çok yeniyse, sistemi virüs bulaşmadan önceki bir tarihe geri yüklemeyi deneyebilirsiniz.- Başlat'a "Sistem Geri Yükleme" yazın ve aracı çalıştırın.
- Sorunların başlamadığı bir tarih seçerek sistemi geri yükleyin. (Not: Bazı zararlılar bu geri yükleme noktalarını siler).
6. Adım (Windows Hiç Açılmazsa): Kurtarma Ortamı
Eğer Güvenli Mod dahil Windows hiçbir şekilde açılmıyorsa:- Başka bir bilgisayar kullanarak bir Windows Yükleme USB'si hazırlayın.
- Bilgisayarınızı bu USB'den başlatın (boot edin).
- Dil seçim ekranından sonra "Yükle" ekranında, sol alttaki "Bilgisayarınızı onarın" (Repair your computer) seçeneğine tıklayın.
- Açılan menüden Sorun Gider > Gelişmiş Seçenekler'e gidin.
- Buradan **"Komut İstemi"**ni seçip sfc ve DISM komutlarını (bu kez çevrimdışı modda, biraz daha karmaşıktır) veya **"Sistem Geri Yükleme"**yi ya da **"Başlangıç Onarma"**yı (Startup Repair) çalıştırmayı deneyin.
7. Adım (Son Çare): Temiz Kurulum (Format)
Eğer yukarıdaki hiçbir adım işe yaramazsa, bu, hasarın onarılamayacak düzeyde olduğu veya bir rootkit'in derine gömüldüğü anlamına gelir. Bu noktada %100 garantili tek çözüm:- Önemli kişisel dosyalarınızı (belge, fotoğraf vb.) bir harici diske yedekleyin (programları değil!).
- Diski tamamen biçimlendirerek (format) temiz bir Windows kurulumu (Clean Install) yapın.
