Repo: Düşük Riskli Kısa Vadeli Yatırım Sanatı

Repo: Düşük Riskli Kısa Vadeli Yatırım Sanatı​

Yatırım dünyası, farklı risk iştahlarına ve vadelere hitap eden çok çeşitli araçlarla doludur. Yüksek risk ve yüksek getiri potansiyeli sunan enstrümanların yanı sıra, sermayesini korumak ve kısa vadede istikrarlı bir getiri elde etmek isteyen yatırımcılar için de güvenli limanlar mevcuttur. İşte bu güvenli limanların en bilinenlerinden biri Repo'dur.

Repo Nedir?​

Repo, İngilizce "Repurchase Agreement" (Geri Satın Alma Anlaşması) teriminin kısaltmasıdır. En basit tanımıyla, bir menkul kıymetin (genellikle devlet tahvili, hazine bonosu gibi sabit getirili enstrümanlar) işlem başlangıç valöründe satılıp, bitiş valöründe önceden anlaşılan bir fiyattan geri alınmasını taahhüt eden bir satış işlemidir.

Bu tanım karmaşık görünse de, özünde repo bir tür kısa vadeli borçlanma aracıdır. Paraya ihtiyacı olan taraf (repo yapan), elindeki menkul kıymeti teminat olarak göstererek ve belirli bir süre sonunda daha yüksek bir fiyattan geri almayı taahhüt ederek para satar. Karşı taraf (repo alan) ise, parasını bu kısa süre için borç vererek, aradaki fiyat farkından faiz geliri elde eder. Bu faiz getirisi, işlemin başında bellidir.

Repo Nasıl Çalışır?​

Repo işlemi iki aşamadan oluşur:

1. Birinci Aşama (Satış): Yatırımcı (para sahibi), elindeki nakit karşılığında bir bankadan veya aracı kurumdan, geri satma taahhüdüyle bir menkul kıymet satın alır.
2. İkinci Aşama (Geri Alım): Vade sonunda, menkul kıymeti satan banka veya aracı kurum, önceden anlaşılan daha yüksek bir fiyattan bu kıymeti yatırımcıdan geri alır.

Yatırımcının bu işlemden elde ettiği kâr, satış fiyatı ile geri alım fiyatı arasındaki farktır ve bu fark, yatırılan anaparanın faiz getirisini oluşturur.

Repo Türleri​

Repo işlemleri genellikle vadesine göre sınıflandırılır:

• Gecelik Repo (Overnight Repo): En yaygın repo türüdür. Vadesi bir gündür. Genellikle bankaların ve büyük finansal kurumların günlük likidite ihtiyaçlarını karşılamak için kullanılır.
• Vadeli Repo (Term Repo): Vadesi bir günden daha uzun olan repo işlemleridir. Vade, birkaç günden birkaç aya kadar uzayabilir.

Repo'nun Avantajları​

• Düşük Risk: Repo işlemlerine konu olan menkul kıymetler genellikle Hazine Bonosu ve Devlet Tahvili gibi devlet güvencesindeki varlıklar olduğu için anapara riski oldukça düşüktür.
• Sabit Getiri: İşlemin başında vade ve faiz oranı belli olduğu için, yatırımcı vade sonunda ne kadar getiri elde edeceğini net olarak bilir. Piyasadaki dalgalanmalardan etkilenmez.
• Yüksek Likidite: Genellikle çok kısa vadeli (çoğunlukla gecelik) olduğu için, yatırımcılar paralarını uzun süre bağlamak zorunda kalmazlar.
• Düşük Başlangıç Tutarı: Küçük birikimlere sahip yatırımcılar için de uygun bir yatırım aracıdır.

Repo'nun Riskleri ve Dezavantajları​

Repo, düşük riskli bir yatırım aracı olarak kabul edilse de, tamamen risksiz değildir:

• Karşı Taraf Riski (Counterparty Risk): En önemli risktir. Menkul kıymeti geri satmayı taahhüt eden kurumun (banka veya aracı kurum) bu yükümlülüğünü yerine getirememesi durumudur. Ancak, Borsa İstanbul Repo Pazarı gibi organize piyasalarda yapılan işlemlerde Takasbank'ın güvencesi bu riski minimize eder.
• Düşük Getiri Potansiyeli: Düşük risk, genellikle düşük getiri anlamına gelir. Repo'dan elde edilen faiz geliri, genellikle mevduat faizine yakın seviyelerdedir ve borsa gibi daha riskli varlıkların sunduğu yüksek getiri potansiyelini sunmaz. Özellikle enflasyonun yüksek olduğu dönemlerde reel getiri (enflasyondan arındırılmış getiri) negatif olabilir.

Sonuç: Repo Kimler İçin Uygundur?​

Repo, özellikle risk almak istemeyen, parasını kısa vadede değerlendirmek isteyen ve vade sonunda ne kazanacağını net olarak bilmek isteyen yatırımcılar için ideal bir araçtır. Büyük birikimlerini daha riskli piyasalara yönlendirmeden önce geçici bir süre park etmek isteyen veya acil durum fonu gibi likit kalması gereken varlıklarını değerlendirmek isteyenler için mükemmel bir seçenektir. Ancak, yüksek getiri peşinde olan ve risk iştahı yüksek yatırımcılar için repo'nun sunduğu getiri tatmin edici olmayabilir.