Rehber: Monitörde Yanlış Yenileme Hızı (Hz) Ayarı ve Çözümü
Merhaba KralForum sakinleri,Yeni bir monitör aldığınızda veya bilgisayarınıza format attığınızda, farkında olmadan yaptığınız yaygın bir hata var: Monitörünüzü olması gerekenden daha düşük bir yenileme hızında (Hz) kullanmak.
Pahalı bir oyuncu monitörüne (örneğin 144Hz, 165Hz veya 240Hz) yüzlerce lira ödeyip, onu standart bir 60Hz monitör gibi kullanıyor olabilirsiniz. Bu rehberde, monitörünüzün potansiyelini tam olarak nasıl kullanacağınızı ve bu ayarı nasıl düzelteceğinizi detaylıca anlatacağım.
1. Yenileme Hızı (Hz) Nedir?
Basitçe söylemek gerekirse Hz (Hertz), monitörünüzün saniyede kaç kez görüntüyü yenilediğini belirten birimdir.- 60Hz Monitör: Görüntüyü saniyede 60 kez yeniler.
- 144Hz Monitör: Görüntüyü saniyede 144 kez yeniler.
2. Sorun Nerede Başlıyor?
Windows (ve bazen macOS), yeni bir monitör taktığınızda her zaman en yüksek Hz değerini otomatik olarak seçmez. Genellikle varsayılan (default) olarak 60Hz'e kilitlenir. Siz 240Hz'lik bir monitör alsanız bile, bu ayarı manuel olarak değiştirmezseniz, monitörünüz saniyede sadece 60 kare gösterir.Yanlış Ayarın Belirtileri:
- Oyunlarda, aldığınız FPS yüksek olsa bile görüntünün takılıyor (stuttering) veya yırtılıyor (tearing) gibi görünmesi.
- Farenin imlecinin "hayalet" gibi, gecikmeli hareket etmesi.
- "Monitörüm 144Hz ama 60Hz eski monitörümden farksız hissettiriyor" düşüncesi.
3. Doğru Ayarı Nasıl Kontrol Ederim ve Düzeltirim?
Monitörünüzün kaç Hz'de çalıştığını öğrenmek ve düzeltmek çok basittir.Yöntem 1: Windows 11 ve Windows 10 (En Kolay Yol)
- Masaüstünde herhangi bir yere sağ tıklayın.
- Açılan menüden "Görüntü Ayarları" seçeneğine tıklayın.
- Açılan Ayarlar penceresinde sayfayı biraz aşağı kaydırın ve "Gelişmiş Görüntü Ayarları" (veya Windows 11'de "Gelişmiş Ekran") seçeneğine tıklayın.
- Karşınıza bağlı monitörlerinizin bilgisi gelecek. İlgili monitörün seçili olduğundan emin olun.
- En altta "Yenileme Hızını Seçin" (veya "Tazeleme Hızı") yazan bir açılır menü göreceksiniz.
- Bu menüye tıkladığınızda monitörünüzün desteklediği tüm Hz değerleri listelenir (örn: 60Hz, 100Hz, 120Hz, 144Hz).
- Buradan en yüksek olan değeri seçin.
- Ekrana "Değişiklikleri korumak istiyor musunuz?" diye bir uyarı gelecek. "Değişiklikleri Koru" (Keep Changes) butonuna basın.
Yöntem 2: NVIDIA Denetim Masası (NVIDIA Ekran Kartları İçin)
- Masaüstünde sağ tıklayın ve **"NVIDIA Denetim Masası"**nı seçin.
- Sol menüden "Ekran" kategorisi altındaki "Çözünürlük Değiştirme" sekmesine gelin.
- Listeden doğru monitörü seçtiğinizden emin olun.
- Çözünürlük listesinin hemen yanında "Yenileme Hızı:" yazan bir kutu göreceksiniz.
- Bu kutucuğa tıklayıp en yüksek değeri seçin ve sağ alttan "Uygula" butonuna basın.
Yöntem 3: AMD Radeon Software (AMD Ekran Kartları İçin)
- Masaüstünde sağ tıklayın ve "AMD Radeon Software" (veya "Adrenalin Edition") seçeneğini açın.
- Sağ üstteki Ayarlar (Dişli Simgesi) ikonuna tıklayın.
- Açılan menüden "Ekran" (Display) sekmesine geçin.
- Burada bağlı monitörünüzü göreceksiniz. "Ekran Özellikleri" (Display Specs) altında o anki yenileme hızınızı görebilirsiniz.
- Ayarı değiştirmek için "Özel Çözünürlükler" (Custom Resolutions) veya "Görüntü Özellikleri" (Display Properties) altından monitör ayarlarını bularak yenileme hızını en yükseğe çekebilirsiniz. (AMD arayüzü sürüme göre değişiklik gösterebilir, ancak ayar her zaman "Ekran" bölümündedir).
Yöntem 4: macOS (Apple Kullanıcıları İçin)
- Apple menüsüne (sol üstteki elma ikonu) tıklayın.
- "Sistem Ayarları" (veya eski sürümlerde "Sistem Tercihleri") seçeneine gidin.
- "Ekranlar" (Displays) bölümüne tıklayın.
- Burada, "Yenileme Hızı" (Refresh Rate) yazan bir açılır menü göreceksiniz.
- "Değişken" (ProMotion) seçeneği yoksa veya sabit bir değer istiyorsanız, buradan en yüksek Hz değerini seçebilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular ve Ek İpuçları
S: En yüksek Hz değerini seçtim ama görüntü gelmedi/karardı!C: Panik yapmayın. Bu, kullandığınız kablonun (özellikle eski HDMI kablolar) bu hızı desteklemediği anlamına gelebilir. Windows 15 saniye içinde otomatik olarak eski ayara dönecektir.S: Monitörüm 144Hz ama listede en fazla 120Hz görünüyor?C: Bunun en yaygın sebebi kablodur. Yüksek yenileme hızları (144Hz ve üstü) için DisplayPort (DP) kablo kullanmak şart gibidir. Bazı HDMI 2.0/2.1 kabloları da destekler ancak en garantili yol DisplayPort'tur. Monitörünüzün kutusundan çıkan orijinal kabloyu kullanmaya özen gösterin.
S: Ayarı 144Hz yaptım, şimdi ne yapmalıyım?C: Değişimi test edin! Farenizin imlecini masaüstünde hızlıca daireler çizerek hareket ettirin. Akıcılığı fark edeceksiniz. Ayrıca, (Google'a "UFO Test" yazın) sitesine girerek monitörünüzün gerçekten kaç Hz'de çalıştığını tarayıcı üzerinden teyit edebilirsiniz.
S: Oyunlarda bu ayarı ayrıca yapmam gerekir mi?C: Evet! Windows ayarını yapsanız bile, çoğu oyunun kendi "Grafik Ayarları" menüsünde "Yenileme Hızı" (Refresh Rate) seçeneği bulunur. Bu ayar genellikle "60Hz" veya "Otomatik" olarak kalır. Oyuna girdiğinizde mutlaka grafik ayarlarından bu değeri monitörünüzün maksimum değerine (örn: 144Hz) çektiğinizden emin olun.
Umarım bu rehber, monitörünüzden aldığınız keyfi iki katına çıkarmanıza yardımcı olur.
