Google'a Çifte Darbe! Devasa Tazminat ve Milyarlarca Veriyi Silme Emri
Teknoloji devi Google, son dönemde iki ayrı dev davada benzeri görülmemiş yaptırımlarla karşı karşıya kaldı. Bir davada uygulama geliştiricilerine 2.7 milyar dolar gibi devasa bir tazminat ödemeyi kabul ederken, bir diğer tarihi davada ise "Gizli Mod"da topladığı milyarlarca kullanıcının verisini silme cezası aldı. Bu iki karar, Google'ın hem finansal hem de operasyonel olarak büyük bir darbe almasına neden oldu ve teknoloji dünyasındaki tekel tartışmalarını yeniden alevlendirdi.İşte bu iki devasa davanın ve sonuçlarının tüm detayları:
1. Dava: Google Play Store ve 2.7 Milyar Dolarlık Antitröst Uzlaşması
Google'ın başını en çok ağrıtan konulardan biri, Android işletim sisteminin kalbi olan Google Play Store üzerindeki tekelci uygulamalarıydı. Yıllardır hem uygulama geliştiricileri hem de yasal düzenleyiciler tarafından eleştirilen Google, bu konuda açılan antitröst davasında tarihi bir uzlaşmaya imza attı.Davanın Sebebi Neydi?
Geliştiricilerin temel şikayeti, Google'ın Play Store üzerindeki "zorba" hakimiyetiydi. Google'ın uygulama marketini bir "duvarlı bahçe" haline getirdiği ve rekabeti kasten engellediği iddia ediliyordu. Temel suçlamalar şunlardı:- Yüksek Komisyon Ücretleri: Geliştiricilerden satılan her uygulama veya uygulama içi satın alma için %30'a varan (daha sonra bazıları için %15'e düşürülse de) standart bir komisyon alınıyordu.
- Zorunlu Ödeme Sistemi: Geliştiriciler, bu komisyonu alabilmek için yalnızca Google'ın kendi ödeme sistemini kullanmaya zorlanıyordu. Bu durum, "Google Vergisi" olarak adlandırılıyordu.
- Rekabet Engeli: Kendi ödeme sistemini sunmak isteyen veya daha düşük ücretle (örneğin kendi web sitesi üzerinden) satış yapmak isteyen geliştiricilerin önüne teknik ve politik engeller çıkarıyordu.
Uzlaşmanın Şartları: 2.7 Milyar Dolar ve Ekosistem Değişiklikleri
ABD'deki uygulama geliştiricileri tarafından açılan toplu dava sonucunda Google, rekor bir miktarı ödemeyi kabul etti.- Devasa Tazminat Fonu: Google, belirli bir dönemde Play Store üzerinden satış yapmış olan on binlerce ABD'li uygulama geliştiricisine dağıtılmak üzere 2.7 milyar dolarlık bir tazminat fonu oluşturmayı kabul etti. Bu, "app store" ekonomisi tarihindeki en büyük uzlaşmalardan biri oldu.
- Zorunlu Değişiklikler: Para cezasından daha da önemlisi, Google'ın Play Store politikalarını temelden değiştirmeye zorlanması oldu. Google, geliştiricilere artık alternatif ödeme sistemlerini (kendi ödeme altyapılarını veya üçüncü parti sistemleri) sunma özgürlüğü tanıyacak. Bu, %30'luk komisyon oranının fiilen kırılabileceği ve rekabetin artacağı anlamına geliyor. Artık geliştiriciler, kullanıcıları daha ucuz ödeme seçenekleri için kendi sitelerine yönlendirebilecek.
2. Dava: "Gizli Mod" Skandalı ve Milyarlarca Verinin Silinme Emri
Google için belki de finansal cezadan daha utanç verici olan gelişme, gizlilik vaadini yerine getirmemesi nedeniyle aldığı cezaydı.Davanın Sebebi Neydi?
Milyonlarca kullanıcı, Google Chrome'daki "Incognito" (Gizli Mod) seçeneğini kullandığında, tarama verilerinin (geçmiş, çerezler, site verileri) kaydedilmediğine ve Google tarafından takip edilmediğine inanıyordu.Ancak, 2020'de açılan toplu dava, bunun bir aldatmaca olduğunu iddia etti. Dava dosyasına göre Google, kullanıcılar Gizli Mod'dayken bile Google Analytics, Google Ad Manager ve diğer reklam araçları aracılığıyla hangi sitelere girdiklerini, ne yaptıklarını izlemeye ve bu verileri profil oluşturmak için toplamaya devam ediyordu. Dava, Google'ı kullanıcılarını kasten kandırmakla ve "dijital mahremiyeti" ağır şekilde ihlal etmekle suçladı.
Tarihi Karar: Para Değil, Veri İmhası
Bu davada beklenen, Google'ın 5 milyar dolar gibi devasa bir para cezası ödemesiydi. Ancak, 2024'ün sonlarında ve 2025'in başlarında netleşen uzlaşma şartları, paradan çok daha değerli bir şeyi, yani veriyi hedef aldı.- Milyarlarca Veri Kaydı Silinecek: Mahkeme, Google'ın 2016'dan bu yana Gizli Mod'da "haksız yere" topladığı milyarlarca veri kaydını tamamen imha etmesine karar verdi. Bu, Google'ın reklam hedefleme algoritmaları için hayati öneme sahip olan devasa bir veri setinin yok edilmesi anlamına geliyor.
- Şeffaflık Zorunluluğu: Google, artık Gizli Mod'u açarken kullanıcılara daha net bir uyarı göstermek zorunda. Bu uyarıda, Google'ın ve ziyaret edilen sitelerin "bazı verileri" toplamaya devam edebileceği açıkça belirtilecek.
- Üçüncü Taraf Çerez Engeli: Google, Gizli Mod'da üçüncü taraf çerezlerini varsayılan olarak engelleme taahhüdünü 5 yıl boyunca sürdürmek zorunda kalacak.
Sonuç: Teknoloji Devleri İçin Çanlar Çalıyor
Bu iki "devasa" karar, Google'ın iş modelinin temellerine, yani Play Store gelirlerine ve veri toplama operasyonlarına doğrudan bir saldırı niteliğinde. 2.7 milyar dolarlık nakit ödeme ciddi bir mali yük yaratırken, Gizli Mod verilerinin silinmesi Google'ın itibarına ve veri havuzuna büyük bir darbe vurdu. Bu kararlar, dünya çapındaki yasal düzenleyicilerin ve mahkemelerin, "Big Tech" olarak bilinen büyük teknoloji şirketlerinin tekelci ve gizliliği ihlal eden uygulamalarına artık göz yummayacağını net bir şekilde gösteriyor.Sizce Google'a kesilen bu cezalar yeterli mi, yoksa teknoloji devlerinin veri toplama alışkanlıkları değişmeyecek mi? Görüşlerinizi bekliyoruz!
