Disk Okuma Hatası Rehberi (A disk read error occurred)

Detaylı Rehber: "Disk Okuma Hatası" (A disk read error occurred)​

"A disk read error occurred. Press Ctrl+Alt+Del to restart" (Bir disk okuma hatası oluştu. Yeniden başlatmak için Ctrl+Alt+Del tuşlarına basın) hatası, bilgisayarınızın önyükleme (boot) işlemi sırasında karşılaştığı en temel ve kritik hatalardan biridir.

Bu hata, mavi ekran hatalarından (BSOD) farklıdır. Mavi ekran, Windows çekirdeği (kernel) yüklendikten sonra oluşur. Bu hata ise, Windows daha yüklenmeye başlayamadan, BIOS/UEFI veya Windows Önyükleme Yöneticisi'nin (Boot Manager) işletim sistemini başlatmak için gerekli verilere sabit diskten (HDD veya SSD) erişemediği anlamına gelir.

Bu hata, ya ciddi bir donanım arızasına ya da önyükleme sektöründeki kritik bir yazılım bozulmasına işaret eder.

Önemli Uyarı: Önce Veri Güvenliği!​

Bu hata, diskinizin fiziksel olarak ölmekte olduğunun bir işareti olabilir. Eğer bilgisayarınızı açmayı başarırsanız veya diski başka bir bilgisayara takma imkanınız varsa, ilk işiniz derhal en önemli verilerinizi yedeklemek olmalıdır. Diskin her an tamamen erişilemez hale gelme riski vardır.

Hatanın Başlıca Nedenleri​

1. Arızalı veya Gevşek Kablolar (En Yaygın ve En Kolay Çözüm):
   • Sabit diski (HDD/SSD) anakarta bağlayan SATA veri kablosu gevşemiş, çıkmış veya bozulmuş olabilir.
   • Diske güç sağlayan güç kablosu gevşemiş veya arızalı olabilir.
2. Fiziksel Disk Arızası (En Ciddi Neden):
   • HDD (Mekanik Disk): Diskte "Bad Sector" (Bozuk Sektör) oluşmuş olabilir. Okuma/yazma kafası arızalanmış olabilir.
   • SSD: Kontrolcü yongası arızalanmış veya NAND flash bellek hücreleri ömrünü tamamlamış olabilir.
3. Bozuk MBR (Ana Önyükleme Kaydı):
   • Diskin "içindekiler tablosu" olarak düşünülebilir. MBR bozulduğunda, BIOS diski görse bile işletim sisteminin nerede başladığını bulamaz.
4. Bozuk BCD (Önyükleme Yapılandırma Verileri):
   • Windows'un nasıl yükleneceğine dair talimatları içeren dosya bozulmuş olabilir.
5. Hatalı BIOS/UEFI Ayarları:
   • BIOS, önyükleme için yanlış diski (örn. veri depolama diskinizi) ilk sıraya almış olabilir.
   • Diskin SATA modu (AHCI, IDE veya RAID) değişmişse bu hata alınabilir.
6. Diskin Bozulmuş Dosya Sistemi: İşletim sisteminin kurulu olduğu bölüm (partition) RAW formatına dönüşmüş veya ciddi şekilde bozulmuş olabilir.

Detaylı Çözüm Adımları​

Adımları en kolaydan en zora doğru uygulayın.

Adım 1: BIOS/UEFI Ayarlarını Kontrol Edin​

1. Bilgisayarı başlatın ve BIOS/UEFI menüsüne girin (Genellikle DEL, [SIZE=5]F2[/SIZE], [SIZE=5]F10[/SIZE] veya F12 tuşları ile).
2. "Boot" (Önyükleme) sekmesine gidin.
3. Diskin Görünürlüğünü Kontrol Edin: Bilgisayarın sabit diskinizi (HDD/SSD) tanıyıp tanımadığına bakın. Eğer diskinizin modeli (örn. "Samsung 970 EVO" veya "WDC...") burada görünmüyorsa, sorun %99 donanımsaldır (Kablo veya diskin kendisi).
4. Önyükleme Sırası (Boot Order): İlk önyükleme aygıtının (1st Boot Device) "Windows Boot Manager" veya işletim sisteminizin kurulu olduğu diskin modeli olduğundan emin olun. Bazen bu sıra bir USB bellek takılı kaldığında değişebilir.
5. SATA Modu: "SATA Configuration" veya "Storage" ayarlarını bulun. Modun AHCI olarak ayarlandığından emin olun (Çoğu modern sistem AHCI kullanır). Eğer daha önce IDE veya RAID olarak ayarlı idiyse ve bu ayar değiştiyse, eski haline getirin.

Adım 2: Fiziksel Kablo Bağlantılarını Kontrol Edin (Masaüstü PC)​

Eğer bir masaüstü bilgisayar kullanıyorsanız, bu adımı mutlaka uygulayın.

1. Bilgisayarın kasasını açın (Gücün tamamen kapalı ve fişten çekili olduğundan emin olun).
2. Hem anakart üzerindeki hem de diskin (HDD/SSD) üzerindeki SATA veri kablosunu çıkarıp sıkıca geri takın.
3. Diske giden güç kablosunu çıkarıp sıkıca geri takın.
4. Mümkünse, SATA veri kablosunu tamamen yeni bir kabloyla değiştirin. Bu kablolar zamanla bozulabilir.
5. SATA kablosunu anakart üzerinde farklı bir SATA portuna takmayı deneyin.

Adım 3: Windows Başlangıç Onarma (Windows Kurulum USB'si Gerekir)​

Eğer sorun yazılımsalsa (MBR veya BCD bozulması), bu adımlar sorunu çözebilir. Bunun için başka bir bilgisayarda hazırladığınız bir Windows 10/11 Kurulum USB'sine ihtiyacınız olacak.

1. Hazırladığınız Windows Kurulum USB'sini bilgisayarınıza takın ve BIOS'tan önyükleme sırasını bu USB bellek olarak ayarlayın.
2. Windows Kurulum ekranı geldiğinde, dil ayarlarını seçip "İleri" deyin.
3. Sol alttaki "Bilgisayarınızı onarın" (Repair your computer) seçeneğine tıklayın.
4. "Sorun Gider" (Troubleshoot) > "Gelişmiş seçenekler" (Advanced options) yolunu izleyin.

Seçenek 3a: Başlangıç Onarma (Otomatik)​

1. Gelişmiş seçenekler menüsünden "Başlangıç Onarma" (Startup Repair) seçeneğini seçin.
2. Windows'un sorunu otomatik olarak algılamasına ve onarmasına izin verin. Bazen bu işlem sorunu tek başına çözebilir.

Seçenek 3b: Komut İstemi (Manuel MBR/BCD Onarımı)​

Eğer otomatik onarma işe yaramazsa:

1. Gelişmiş seçenekler menüsünden "Komut İstemi" (Command Prompt) seçeneğini açın.
2. MBR (Ana Önyükleme Kaydı) onarmak için şu komutu yazın ve Enter'a basın:bootrec /fixmbr
3. Yeni bir önyükleme sektörü yazmak için bu komutu kullanın (Bazen "erişim engellendi" hatası verebilir, bu durumda bir sonraki adıma geçin):bootrec /fixboot
4. Bozuk BCD (Önyükleme Yapılandırma Verileri) onarmak için şu komutları sırayla girin:bootrec /rebuildbcd(Bu komut, disklerde Windows kurulumu arar. Bulduğunda size "Yüklemeyi önyükleme listesine eklemek istiyor musunuz?" diye sorar. Y (Yes) tuşuna basıp Enter deyin.)

Adım 4: Diski Hatalara Karşı Tarama (CHKDSK)​

Eğer sorun bozuk sektör (bad sector) veya dosya sistemi bozulması ise, CHKDSK komutu bunu onarmayı deneyebilir.

1. Yine "Adım 3"teki gibi Komut İstemi'ni açın.
2. Önce Windows'un hangi sürücü harfini aldığını bulmamız gerekir (Onarım ortamında bu genellikle C: olmaz, D: veya E: olabilir).diskpart yazın, Enter'a basın.list volume yazın, Enter'a basın.Listeden Windows'un kurulu olduğu bölümü (genellikle "Boot" veya "System" olmayan, boyutu en büyük NTFS bölüm) bulun ve harfini not edin (örn: D:).exit yazıp Enter'a basın.
3. Diski onarmak için şu komutu girin (Not ettiğiniz harfi C: yerine yazın):chkdsk C: /f /r(Buradaki C: harfini, list volume komutunda bulduğunuz Windows bölümünün harfi ile değiştirin!)
   • /f: Diskteki dosya sistemi hatalarını düzeltir.
   • /r: Bozuk sektörleri (bad sectors) bulur ve okunabilir verileri kurtarmaya çalışır.
4. Bu işlem diskinizin boyutuna ve hızına bağlı olarak çok uzun sürebilir.

Sonuç: Donanım Arızası​

Eğer yukarıdaki adımların hiçbiri işe yaramazsa, özellikle de disk BIOS'ta görünmüyorsa veya chkdsk komutu çok fazla hata veriyorsa, diskiniz fiziksel olarak arızalanmış demektir.

1. Veri Kurtarma: Diski söküp başka bir çalışan bilgisayara ikinci disk olarak (SATA veya USB-SATA dönüştürücü kutu ile) bağlayın. Eğer disk orada görünürse, hemen verilerinizi kopyalayın.
2. Değişim: Diski yeni bir SSD ile değiştirmeniz ve Windows'u yeniden kurmanız gerekecektir.