BIOS/UEFI Ekranında Kalıyor: Ön Yükleme ve Ayar Sorunları Çözümü
Bilgisayarınız açılıyor, fanlar çalışıyor ve ekrana görüntü geliyor, ancak işletim sistemi (Windows, macOS, Linux) yüklenmeye başlamak yerine sürekli olarak BIOS (Temel Giriş/Çıkış Sistemi) veya UEFI (Birleşik Genişletilebilir Ürün Yazılımı Arayüzü) ayar ekranında kalıyor. Bu durum, sistemin donanım tarafında başarılı olduğunu, ancak yazılım yükleme aşamasına geçişte bir engelle karşılaştığını gösterir. Sorun genellikle yanlış bir ön yükleme sırası, hatalı disk tanıma veya BIOS ayarlarındaki bir çakışmadan kaynaklanır.Sorunun Ana Nedenleri: Öncelik ve Disk Tanıma
Bu tür bir sorunun temelinde yatan nedenler şunlardır:- Ön Yükleme Aygıtı Eksikliği: Sistem, işletim sistemini içeren diski (SSD/HDD) bulamıyor veya disk arızalanmıştır.
- Yanlış Ön Yükleme Sırası: BIOS, işletim sisteminin yüklü olduğu diskten önce başka bir aygıttan (örneğin boş bir USB bellek veya ağ kartı) önyükleme yapmaya çalışıyordur.
- Hatalı BIOS/UEFI Ayarları: Güvenli Önyükleme (Secure Boot), CSM/Eski Mod (Legacy Mode) veya depolama denetleyicisi (AHCI/RAID) ayarları yanlış yapılandırılmıştır.
Adım 1: Depolama Aygıtlarını Kontrol Etme
İlk olarak, bilgisayarın işletim sisteminin yüklü olduğu diski görüp görmediğini kontrol etmelisiniz.- BIOS/UEFI İçinde Disk Tespiti: Ayar menüsüne girdiğinizde, genellikle "Storage" (Depolama), "Boot" (Ön Yükleme) veya "Main" (Ana) sekmelerinde sistemin takılı olan tüm SSD ve HDD'leri tanıyıp tanımadığını kontrol edin. Eğer disk listede yoksa, donanımsal bir arıza veya kablo sorunu olabilir.
- SATA/M.2 Kablo Kontrolü: Bilgisayarı kapatın, kasayı açın ve işletim sistemi diskinin güç ve veri kablolarının (SATA) veya M.2 yuvasının tam olarak takılı olduğundan emin olun. Gevşek bir kablo, diskin algılanmamasına neden olur.
Adım 2: Ön Yükleme Sırasını ve Ayarlarını Düzenleme
Sistem diski görüyorsa, ancak yine de BIOS ekranında kalıyorsa, önyükleme önceliklerini kontrol edin.- Ön Yükleme Sırası (Boot Priority): BIOS/UEFI menüsündeki "Boot" sekmesine gidin. İşletim sisteminin yüklü olduğu diski (örneğin, "Windows Boot Manager" veya disk adı) listenin en üstüne taşıyın.
- USB ve Harici Aygıtlar: Eğer takılı olan herhangi bir USB bellek, harici disk veya DVD sürücü varsa bunları çıkarın ve bilgisayarı yeniden başlatın. BIOS bazen boş bir USB aygıtı üzerinden önyükleme yapmaya çalışıp başarısız olabilir.
- CSM ve Güvenli Önyükleme (Secure Boot): Özellikle eski bir işletim sistemini yeni bir UEFI anakarta kurmaya çalışıyorsanız:
- Windows 10/11 için: "Secure Boot" ayarının etkin (Enabled) olduğundan emin olun.
- Daha eski sistemler veya bazı Linux dağıtımları için: "CSM (Compatibility Support Module)" veya "Legacy Mode" ayarını etkinleştirmeniz gerekebilir. Bu ayarların çakışması, önyüklemeyi engelleyebilir.
Adım 3: Kritik BIOS Ayarlarını Kontrol Etme
Bazı kritik ayarlar, sistemin diski okuma şeklini doğrudan etkiler.- Depolama Modu (SATA Mode): "SATA Configuration" veya benzeri bir ayar altında depolama modunun genellikle "AHCI" olarak ayarlı olması gerekir (özellikle modern SSD'ler için). Eğer bu ayar "RAID" olarak ayarlanmışsa ve bir RAID dizilimi yoksa, sistem diski tanıyamayabilir. Bu ayarı değiştirmeden önce, işletim sisteminin yeniden yüklenmesi gerekebileceğini unutmayın.
- BIOS/UEFI Güncellemesi: Nadiren de olsa, anakartın BIOS'unda bir hata (bug) olabilir ve bu durum diskin doğru algılanmasını engelleyebilir. Eğer tüm adımlar başarısız olursa, anakart üreticisinin talimatlarına uygun olarak BIOS'u güncellemeniz gerekebilir. (Bu, dikkatli yapılması gereken son çare olmalıdır.)
